Hoa mộc lan mang trong mình một vẻ đẹp vô cùng sang trọng, quý phái, cánh hoa cứng cáp như thể hiện sự mạnh mẽ, quyền lực. Không chỉ đẹp quyến rũ mê đắm lòng người mà hoa còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc về quyền uy, may mắn và tài lộc, đồng thời được dùng để làm nguyên liệu chữa bệnh và chế tạo nước hoa phục vụ đời sống con người.

Hoa mộc lan gắn liền với sự tích nào?

Ở mỗi quốc gia khác nhau, hoa mộc lan lại gắn một giai thoại, sự tích riêng biệt, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về sự ra đời hoa mộc lan theo kho tàng văn học và truyện cổ tích Việt Nam. Chuyện kể rằng, ngày xưa trên cung đình có rất nhiều tiên nữ, thế nhưng vào một ngày xuân ấm áp đẹp trời có một tiên nữ đã tò mò và lẻn cha mẹ xuống trần gian dạo chơi.

Nhưng không may nàng đã bị thương và được một chàng trai làm nghề trồng hoa cứu, chữa lành vết thương cho nàng. Tiên nữ vô cùng biết ơn và thật sự cảm kích trước lòng tốt của chàng trai. Cứ thế ngày qua ngày hai người ở cạnh nhau và nảy sinh tình cảm, sống với nhau thật vui vẻ, hạnh phúc.

 

Thời gian hạnh phúc không được bao lâu thì Ngọc Hoàng phát hiện việc tiên nữ hạ phàm, ông vô cùng tức giận và sai người xuống hạ giới bắt nàng về chịu tội. Nàng biết mình không thể đấu lại quân lính, càng không thể chống mệnh lệnh Ngọc Hoàng nên đành từ biệt chồng và quay về trời.

Trước khi đi, nàng đã khóc và nước mắt nhỏ xuống trở thành một hạt giống, nàng đưa cho chàng và coi đây là kỷ vật cuối cùng họ giành cho nhau. Sau khi quay về trời, chàng trai ngày đêm nhớ thương vợ nên đã lấy hạt giống ra trồng. Vào mùa xuân hạt giống nảy mầm và ra bông vô cùng xinh đẹp, mùi thơm ngọt ngào, dịu dàng.

Vì loài hoa này nói về chuyện tình sâu đậm nhưng đau lòng của chàng trai và nàng tiên nữ nên người đời đã đặt tên cho hoa là Mộc Lan tiên nữ, về sau hoa được gọi là hoa mộc lan.

Giới thiệu chung về hoa mộc lan

Giống hoa mộc lan có nguồn gốc xuất xứ từ nước Pháp, hoa xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1688  bởi giáo sư nổi tiếng về y học, sinh vật học Perrie Magnol. Loài hoa này mang vẻ đẹp sang trọng, lại vừa có hương thơm nhẹ nhàng, ngọt ngào và quyến rũ nên được nhiều nước khác trên thế giới chọn trồng làm cây cảnh, chẳng hạn như Indonesia, Malaysia, Trung Quốc, đặc biệt tiểu bang Louisiana và Mississippi của Mỹ đã chọn hoa mộc lan để làm loài hoa tiêu biểu của vùng.

Hoa mộc lan có tên khoa học là Magnoliaceae, ngoài ra hoa còn được gọi với nhiều cái tên khác như cây hoa mộc giáng hương, hoa mộc miên, bạch ngọc lan, cây mộc hương. Ở Việt Nam loài hoa này rất hiếm, chỉ mới được du nhập vào những năm gần đây. Hiện nay, hoa đã được nhân giống, lai  tạo và cây giống được bày bán ở các nhà vườn lớn chuyên về cây cảnh.

Đặc điểm hình thái và sinh thái của hoa mộc lan

Hoa mộc lan có nhiều tên gọi khác nhau, như đã nói ở trên hiện nay các nhà vườn cung cấp hoa giống đã có khá nhiều số lượng hoa mộc lan, đặc biệt có khả năng cung ứng đầy đủ cho thị trường hoa Tết. Hoa mang những đặc điểm hình thái và sinh thái cơ bản như sau:

• Khí hậu, thổ nhưỡng: Hoa mộc lan là một loài hoa đẹp, khá đặc sắc, được trồng nhiều ở các nước có khí hậu cận nhiệt đới và ôn đới, vì vậy Việt Nam cũng là một nước khá thích hợp để trồng loại hoa này. Cây có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt đối với mọi loại đất, đặc biệt là đất mùn, có chứa nhiều chất dinh dưỡng, thoát nước tốt.
• Hình dáng: Loài hoa này thuộc cây thân gỗ lâu năm, tương tự các loài như hoa hải đường, hoa trà, hoa gạo, hoa tử đinh hương. Thân cây hoa mộc lan rất cao có khi lên đến 30m, gỗ cứng cáp, tán lá rộng, bao phủ cả một góc, phân thành nhiều cành nhỏ, sum suê.
• Lá cây: Lá của cây mộc lan có màu xanh đậm, thuôn dài, hình bầu dục, mặt dưới có nhiều lông mỏng mịn, dày, mặt trên rất bóng, lá mọc so le, phần mép hoa nguyên không có góc cạnh, lá thường rụng xuống đất trước khi hoa chuẩn bị nở.
• Hoa: Hoa mộc lan thường nở thành từng bông riêng biệt, mỗi cây có đến hàng trăm, hàng ngàn bông hoa. Hoa to có đường kính dao động trong khoảng 12cm – 15cm. Hình dáng hoa như bàn tay người úp lại với nhau, có khoảng 8 – 12 cánh hoa xếp xen kẽ nhau rất độc đáo, cánh hoa dày, chắc chắn nên thường tươi được lâu trong vòng 1 tháng. Hoa có khá nhiều màu sắc, bao gồm tím nhạt, hồng, trắng, vàng, đồng thời có mùi hương nhẹ nhàng, quyến rũ, nhụy hoa cũng có nhiều màu.
• Quả: Sau khi hoa tàn sẽ bắt đầu xuất hiện quả, quả của cây mộc lan thường có hình dáng giống quả thông, dài, bên ngoài có màu hồng nhạt khá đẹp mắt.
• Thời gian nở hoa: Hoa mộc lan thường nở rộ vào thời điểm giữa mùa hè đến đầu mùa thu. Tuy nhiên, hiện nay hoa được nhân giống và lai tạo nên có nhiều loại hoa nở vào dịp Tết, được khá nhiều người lựa chọn để chưng, làm đẹp không gian.

Hoa mộc lan mang nhiều ý nghĩa biểu tượng sâu sắc

Mỗi loài hoa đều mang trong mình một vẻ đẹp riêng biệt, đồng thời thể hiện những ý nghĩa sâu sắc khác nhau và hoa mộc lan cũng vậy, loài hoa này mang nhiều ý nghĩa biểu tượng tuyệt vời trong cuộc sống cũng như phong thủy hay màu sắc, cụ thể:

1. Ý nghĩa hoa mộc lan trong phong thủy

Cây mộc hương là một trong những loài hoa mang ý nghĩa phong thủy tốt, chính vì vậy mà hoa không chỉ được dùng để chưng trang trí làm đẹp mà còn được đặt trước cổng ra vào nhằm mục đích làm cây phong thủy. Hoa chính là biểu tượng của tài lộc, may mắn, quyền lực, quý phái và sang trọng. Khi trồng hoa này sẽ giúp gia chủ làm ăn phát đạt, tiền tài vào như nước, thăng tiến trong sự nghiệp, công danh.

2. Ý nghĩa hoa mộc lan trong đời sống

Loài hoa này gắn liền với sự tích tình yêu chân thành của chàng trai trẻ và nàng tiên giáng trần, vì vậy hoa mộc lan chính là biểu tượng của tình cảm sắt son, chung thủy, là tình yêu vĩnh cửu, trường tồn mãi với thời gian, không bao giờ thay đổi được. Khi được đối phương tặng hoa mộc lan tức là bạn đang được coi trọng và chiếm một vị trí quan trọng lòng người ấy.

Hoa mang vẻ đẹp ngọt ngào, thuần khiết, tượng trưng cho phẩm chất đáng quý của người phụ nữ, sự phong phú về sắc màu thể hiện một cuộc sống tươi đẹp, mong muốn luôn hạnh phúc, bình an, may mắn, hy vọng về một tương lai tươi sáng, tốt đẹp hơn.

3. Ý nghĩa hoa mộc lan theo màu sắc

Hoa mộc lan có khá nhiều màu sắc, bao gồm các màu cơ bản như trắng, vàng, tím, hồng, xanh. Mỗi sắc màu thể hiện một ý nghĩa đặc trưng riêng biệt, cụ thể:

• Mộc lan trắng: Màu trắng luôn là màu sự tinh khôi, trong trắng không tỳ vết, mộc lan trắng tượng trưng cho vẻ đẹp ngây thơ, trong sạch, vẹn toàn, thanh khiết của người con gái mới lớn.
• Mộc lan tím: Màu sắc này nói lên sự thanh cao, quyền uy, sang trọng, đồng thời thể hiện vị trí xứng tầm, khẳng định được vị thế cao cả, quan trọng trong xã hội.
• Mộc lan vàng: Ngoài thể sự may mắn thì hoa mộc lan vàng còn tượng trưng cho sự ấm áp, năng lượng tràn trề, đầy sức sống. Nhìn vào bông hoa như tỏa ra một sự nhiệt huyết cuồng nhiệt của tuổi trẻ, giống như sức mạnh của tia nắng mặt trời chiếu rọi từ trên cao.
• Mộc lan hồng: Màu hồng là một sắc màu nhẹ nhàng, quyến rũ nhưng không kém phần sang trọng. Ngoài hoa hồng, hoa Tulip thì đây cũng chính là loài hoa tượng trưng cho một tình yêu cao cả, đẹp đẽ của những cặp tình nhân. Mộc lan hồng còn thể hiện được mong muốn hạnh phúc, bình yên đến với đôi lứa, mong rằng họ sẽ được bên nhau mãi mãi đến cuối cuộc đời.
• Mộc lan xanh: Ngoài thể hiện sự hy vọng thì màu xanh còn tượng trưng cho sự may mắn, trồng cây hoa mộc lan màu xanh trước cổng nhà sẽ mang đến mọi sự tốt lành, bình an cho gia chủ. Đồng thời giúp làm ăn phát đạt, mọi việc thuận lợi, sức khỏe bình an.

Một số loại hoa mộc lan phổ biến nhất hiện nay

Theo số liệu thống kê thì hiện nay có khoảng trên 210 loài hoa thuộc chi thực vật mộc lan, chúng phân bố khắp nơi trên thế giới, ta có thể tìm kiếm và bắt gặp hoa ở bất kỳ một quốc gia nào. Hiện tại, ở Việt Nam có 3 loài hoa mộc lan cơ bản được nhân giống, phân phối và bày bán trên thị trường đó là:

• Hoa mộc lan Yulan: Loài hoa này phân bố chủ yếu trên đất nước Trung Quốc và hiện tại Việt Nam hoa phát triển khá thuận lợi và mạnh mẽ. Bông hoa có kích thước nhỏ, có hai màu cơ bản đó là trắng kem và trắng ngà. Hoa còn được gọi với nhiều cái tên khác như Lilytree hoặc Yulan Magnolia.
• Sao mộc lan: Dòng hoa này có xuất xứ từ Nhật Bản, du nhập vào Việt Nam trong những năm gần đây. Hoa có màu sắc đẹp mắt, đồng thời khá thích nghi với khí hậu, thổ nhưỡng nước ta nên được nhiều người ưa chuộng.
• Hoa mộc lan Loebneri: Loài hoa này cũng có nguồn gốc từ đất nước Nhật Bản, hoa có bông to, nhiều màu sắc đa dạng, có thể trồng ở cả 3 miền Bắc – Trung – Nam.

Ngoài ra, nếu dựa vào tiêu chí các loại giống cây trồng thì hoa còn được phân thành 3 loại đó là: Cây rễ trần (có nguồn gốc từ Trung Quốc), cây đánh bầu (cũng được nhập khẩu từ đất nước Trung Quốc) và cây thuần chậu (được nhân giống và lai tạo tại Việt Nam).

Ứng dụng thực tế của hoa mộc lan

Hoa mộc lan có nhiều công dụng vô cùng tuyệt vời, tất cả các bộ phận trên cây hoa đều mang những lợi ích riêng biệt. Một số ứng dụng cơ bản của hoa mộc lan được kể đến như: Dược liệu trong chữa bệnh, chiết xuất nước hoa phục vụ đời sống hàng ngày, lấy gỗ, trang trí không gian, lọc sạch không khí, cụ thể các ứng dụng như sau:

1. Ứng dụng trong y học

Trong Đông y, hoa mộc lan có vị hơi cay, tính nóng được dùng để chữa một số chứng bệnh thông thường như khó tiểu tiện, ho có đờm, viêm họng, viêm xoang, chảy nước mũi, đau bụng, chữa đau răng, sâu răng. Phần nụ hoa được dùng để sắc uống hàng ngày như thuốc bổ giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể.

Rễ cây hoa có vị ngọt, hơi chát đắng, tính bình có công dụng chữa các loại bệnh về xương khớp như phong thấp, đau lưng. Vỏ cây được phơi khô hoặc dùng tươi để sắc lấy nước uống giúp sáng mắt, sáng da, đẹp da. Còn phần quả thì có tác dụng chữa bệnh đau dạ dày, chứng cảm lạnh, đau gân, sưng gân đi lại khó khăn.

2. Trang trí làm đẹp, lọc không khí

Một ứng dụng không thể phủ nhận của hoa mộc lan đó chính là trang trí làm đẹp không gian. Tuy thuộc loại cây thân gỗ, hình dáng cao to đồ sộ nhưng lại rất uyển chuyển, thích hợp làm cây cảnh trang trí. Không chỉ vậy, hoa mộc lan còn mang vẻ vô cùng sang trọng, thể hiện nhiều ý nghĩa sâu sắc, tốt đẹp nên được chưng làm cây phong thủy.

Hoa được trồng nhiều ở trong vườn nhà, trước cổng nhà, trang trí ở các khu vực công cộng như công viên, khu đô thị, làm đẹp cho không gian quán cà phê, khách sạn, nhà hàng. Hoa tuy có thời gian phát triển chậm hơn nhiều so với các loài hoa thân thảo, nhưng ngược lại thời gian sử dụng lại dài lâu, lên đến hàng chục năm.

Cây mộc lan không những được dùng để làm đẹp trang trí mà hoa có kích thước to lớn, tán lá rộng nên có công dụng làm bóng mát, cản gió, cản bụi tốt, thanh lọc không khí, loại bỏ các chất độc hại, bụi bẩn, mang đến không khí trong lành, mát mẻ, thoải mái và thoáng đãng.

3. Khai thác gỗ, sản xuất tinh dầu, nước hoa

Loài hoa này thuộc loại cây thân gỗ cao lớn lên đến hàng chục mét, vì vậy khi cây già đi sẽ rất cứng chắc, đường kính lớn, vân gỗ đẹp. Do đó, thường được nhiều người khai thác lấy gỗ để phục vụ đóng các loại đồ nội thất như giường, tủ, bàn, đóng tàu, sản xuất đồ mỹ nghệ phục vụ đời sống hàng ngày.

Hoa mộc lan còn được sử dụng để chiết xuất tinh dầu, loại tinh dầu này có khả năng kháng viêm tốt, hỗ trợ làm sáng da, trị tàn nhang cho chị em phụ nữ, đồng thời giúp tinh thần phấn chấn, thư giãn, loại bỏ căng thẳng, mệt mỏi. Ngoài ra, hoa có mùi thơm đặc trưng quyến rũ nên được dùng để chế tạo nước hoa, cánh hoa được phơi khô để làm trà pha uống hàng ngày.

Hoa mộc lan được xem là một loài hoa đẹp, quyến rũ đồng thời mang nhiều công dụng tuyệt vời mà ít loài hoa nào có được. Nếu có thể, bạn hãy tự tay trồng ngay một cây hoặc vài cây hoa trong vườn nhà để giúp mang lại không khí trong lành, thoải mái, từ đó bạn sẽ cảm thấy yêu đời, yêu cuộc sống hơn.