Khi nhắc đến hoa sen, chúng ta sẽ thường liên tưởng đến loài sen hồng quen thuộc, loài hoa gắn với sự thanh cao nhưng cũng đầy bình dị và chân chất giống như người Việt Nam. Tuy nhiên bạn có biết ngoài sen hồng thì chúng ta còn có loài sen trắng với vẻ đẹp không hề thua kém. Sen trắng có hương thơm nhẹ nhàng, đại diện cho vẻ đẹp thanh cao và thuần khiết. 

Những điều cần biết về hoa sen trắng

Họ Sen có rất nhiều loài hoa sen khác nhau như hoa sen xanh Ai Cập, hoa sen hồng Việt Nam, hay hoa sen trắng Châu Mỹ. Hoa sen trắng và hoa sen của Việt Nam tuy thuộc cùng chi Nelumbo (chi Sen) và cùng họ Nelumbonaceae (họ Sen), nhưng là hai loài hoàn toàn khác nhau.
 

Sen hồng Việt Nam là loài Nelumbo nucifera có nguồn gốc từ châu Á, còn loài sen trắng được đề cập trong bài viết này là loài Nelumbo litea có nguồn gốc từ vùng Bắc Mỹ. Sen trắng là một loài hoa bản địa của châu Mỹ và được người dân nơi đây dùng làm thức ăn.

Sen trắng còn có tên là sen Mỹ hay sen vàng. Hai cái tên này bắt nguồn từ vị trí địa lý và màu sắc cánh hoa. Tuy được gọi là sen trắng, nhưng thực tế loài hoa này có cánh hoa màu trắng đến màu vàng nhạt, trong khi nhụy hoa có màu vàng tươi rực rỡ. Từ “lutea” trong danh pháp khoa học của hoa sen trắng cũng mang nghĩa là màu vàng trong tiếng Latinh.

Hoa sen trắng là loài thủy sinh, sinh trưởng trong đầm lầy, sông hồ hay những khu vực quanh năm ngập nước. Nó thích nghi rất tốt với những điều kiện bùn đất khác nhau và có sức sống vô cùng mạnh mẽ. Nước và bùn đất là môi trường lý tưởng cho loài cây này phát triển. Để dễ dàng bám trụ, rễ của hoa sen trắng cắm sâu và lan dài trong bùn để giữ cho cây đứng vững, và dễ dàng hấp thụ chất dinh dưỡng.

Phần củ vùi sâu trong bùn, còn phần lá và hoa nổi trên mặt nước tương tự như sen hồng. Phần lá của sen trắng rất to, mép lá gợn sóng nhẹ, và có đường kính khoảng 35-40 cm. Có những trường hợp lá của loài hoa này có thể đạt đến đường kính 1m. Người ta trồng sen trắng chủ yếu để lấy lá, hoa và củ. Hoa và lá có thể dùng trang trí, còn phần thân và củ ăn được dùng như một loại nguyên liệu trong chế biến thực phẩm.
 

Hoa sen trắng to và nở đẹp với những cánh hoa mềm mại, trắng muốt bung tỏa ôm lấy phần nhụy hoa vàng tươi chính giữa. Cánh hoa có hình bầu dục, thường nhọn phần đầu và khi nở cánh hoa cong nhẹ vào trong. Thông thường hoa sen trắng có đường kính từ 18 đến 28 cm và có khoảng 20 cánh hoa trên mỗi bông, chia thành nhiều tầng khác nhau giúp hoa khi nở tạo thành nhiều lớp nhìn vô cùng đẹp mắt.

Hoa sen trắng nở vào cuối xuân và đầu hè, khi thời tiết bắt đầu dễ chịu, có nhiều nắng và nhiều mưa tạo điều kiện cho cây phát triển. Sen trắng khi nở có mùi hương thơm ngát cả một vùng, đặc biệt là khi cả đầm sen cùng nhau nở rộ. Mùi hương dịu nhẹ của sen hoàn toàn át đi mùi khó chịu của bùn đất. Những dóa hoa nở rộ trắng muốt, hòa cùng màu xanh của lá tạo nên khung cảnh tuyệt đẹp không thể bỏ qua.

Sen trắng phát triển nhanh, dễ thích ứng với môi trường nên ngày nay được trồng rộng rãi tại nhiều nơi. Ban đầu loài hoa này được tìm thấy tại một số vùng thuộc khu vực Bắc Mỹ như Minnesota, Oklahoma , Mexico, Florida, Texas và Caribê. Về sau sen trắng được mang đi trồng ở nhiều nơi khác trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Sen trắng hiện nay tuy được trồng tại nhiều nơi nhưng trong tự nhiên, quần thể loài hoa này tại Bắc Mỹ đang giảm mạnh. Lý do là vì môi trường sống của sen trắng đang dần mất đi do những tác động từ con người, và có nguy cơ bị tuyệt chủng nếu không có biện pháp bảo vệ kịp thời. Với kích thước lá và hoa rất to, loài sen trắng được xem là một trong những loài thực vật lớn nhất tại Bắc Mỹ.

Ý nghĩa của hoa sen trắng

Ý nghĩa của hoa sen nói chung đều nhuốm màu sắc tâm linh, và hoa sen trắng cũng không ngoại lệ. Loài hoa này đại diện cho sự tái sinh, niết bàn và có ý nghĩa tâm linh với người Mỹ bản địa. Họ tin rằng sen trắng và mùi hương của loài hoa này có thể giúp họ kết nối với thế giới tâm linh. Nhìn ngắm hoa nở có thể thanh lọc tâm hồn và đưa con người đến gần hơn với thần thánh.
 

Quá trình sinh trưởng của sen trắng cũng là ẩn dụ cho vòng tuần hoàn luân hồi, cho sự tái sinh từ trong vũng bùn dơ bẩn và có ý nghĩa thần thánh thiêng liêng. Hoa sen nở rộ giống như một linh hồn mới, một sinh linh mới vừa được chào đời. Do đó hình ảnh hoa sen luôn gắn chặt với tôn giáo, văn hóa và những điều thiêng liêng nhất của các dân tộc.

Hoa sen sinh trưởng và phát triển trong môi trường bùn lầy dơ bẩn, những vẫn toát lên được dáng vẻ tinh khiết, cao quý và tỏa hương thơm ngát. Vì thế sen trắng tượng trưng cho tâm hồn thanh cao, khả năng chống lại cám dỗ và ý chí vươn lên, không bỏ cuộc trước khó khăn gian khổ. Chính sự thần thánh và tinh khiết của mình mà sen trắng còn là biểu tương cho sự trong trắng, ngây thơ và phẩm giá của các cô gái.

Sen trắng sinh sản rất nhanh và có khả năng lan tỏa rất lớn. Vì thế nó cũng tượng trưng cho sự phồn vinh, khả năng sinh sản, sự sung túc và giàu có. Một số người tin rằng trồng sen trắng trong vườn có thể mang đến may mắn, phù hộ gia đình có nhiều con cháu và luôn có cuộc sống hạnh phúc.

Màu trắng của hoa sen cũng là biểu tượng của sự thuần khiết và tận tâm, là minh chứng cho tâm hồn thánh thiện, hiền lành và trong sạch. Về cơ bản thì những ý nghĩa của hoa sen đều hướng đến những điều tích cực, giúp gột rửa tâm hồn và mang con người đến gần hơn với thế giới tâm linh. Vẻ đẹp và hương thơm của loài hoa này có sức thu hút kỳ lạ và đầy quyến rũ với những người trót say mê, hoặc đã một lần nhìn thấy sen trắng nở rộ.
 

Hoa sen trắng tuy đẹp và có ý nghĩa, nhưng vì tốc độ sinh trưởng nhanh chóng nên tại một số khu vực, loài hoa này được xem là một loại thực vật xâm lấn. Sự sinh trưởng mất kiểm soát của loài sen trắng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của các loài thực vật khác. Vì thế khi trồng sen trắng cần chú ý hạn chế mức độ lan tỏa để đảm bảo không làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái địa phương.

Sen trắng có vẻ đẹp thuần khiết, trong sáng và có nhiều ý nghĩa tâm linh quan trọng với người Mỹ bản địa. Loài hoa này còn có thể dùng cắm hoa trang trí, cung cấp nguồn thực phẩm từ thân, lá, củ và có tác dụng chữa bệnh. Nhiều người thích trồng sen trắng trong hồ thủy sinh, hồ nước hay chậu nước ngoài vườn với mục đích trang trí và thưởng thức hương thơm của loài hoa này khi nở rộ. Lá sen còn là nơi trú ẩn cho nhiều loài động vật thủy sinh như cá cảnh, rùa cảnh khi thời tiết nắng nóng nhờ kích thước to.