Hoa thạch thảo tượng trưng cho tình yêu đẹp nhưng nhuốm màu trầm buồn. Loài hoa này xuất hiện trong một số tác phẩm thơ ca và âm nhạc. Nổi tiếng nhất là trong bài thơ “L’adieu” của nhà thơ Guillaume Apollinaire, và bài hát “Mùa thu chết” của nhạc sĩ Phạm Duy. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu vì sao loài hoa thạch thảo lại được yêu mến và gắn với hình ảnh buồn như vậy.

Sự nhầm lẫn về loài hoa thạch thảo 

Hoa thạch thảo là một loài hoa đẹp được nhiều người yêu thích. Loài hoa này cũng được đưa vào các tác phẩm nghệ thuật như thơ ca và âm nhạc, dùng để ngợi ca tình yêu. Tuy nhiên không nhiều người biết rằng, có một sự nhầm lẫn về loài hoa thạch thảo trong thơ ca và trong thực tế.

Loài hoa “thạch thảo” trong bài thơ “L’adieu” của nhà thơ Guillaume Apollinaire, được nhà thơ Bùi Giáng dịch sang tiếng Việt, và được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc có tên tiếng Pháp là “Bruyère” thuộc họ Âu Thạch nam, có danh pháp khoa học là  Ericaceae. Đây là loài thực vật thích nghi với khí hậu ôn đới, chỉ sinh sống tại các vùng thuộc châu Âu chứ không hề có mặt tại Việt Nam.

Trong khi loài thạch thảo quen thuộc với người Việt Nam được trồng nhiều trong vườn nhà, công viên hay các vườn hoa trên Đà Lat lại có tên tiếng Pháp là “Oeil de Christ”, thuộc họ Cúc (Asteraceae). Hai loài này hoàn toàn khác nhau, và chúng ta thường gọi “Oeil de Christ” là thạch thảo do ảnh hưởng từ bản dịch thơ ca. Theo cách xếp loại khoa học, hai loài này không cùng chi cùng họ, và cũng hoàn toàn khác biệt về cấu tạo sinh học và đặc điểm sinh trưởng.

Vì để không xảy ra nhầm lẫn, trong bài viết này chỉ đề cập đến loài “Oeil de Christ” quen thuộc với người Việt Nam. Thạch thảo cùng họ với hoa cúc, còn có tên tiếng Việt là cúc cánh mối, cúc thạch thảo hay cúc Nhật. Loài hoa này thích hợp với cả khí hậu châu Âu và châu Á, trong khi “Bruyère” chỉ có thể tìm thấy tại châu Âu.

Những điều cần biết về hoa thạch thảo

Hoa thạch thảo có màu tím, cách hoa mỏng nhẹ và mong manh như cánh mối, nên thường được gọi là cúc cánh mối hay cúc Nhật. Thạch thảo là loài thực vật có hoa thuộc chi Cúc sao (Aster), họ Cúc (Asteraceae). Vì thế loài hoa này trong tiếng Anh được gọi là “European Michaelmas Daisy” (Daisy = hoa cúc).

Theo nhiều nghiên cứu, thạch thảo có nguồn gốc từ châu Âu, và được tìm thấy nhiều nhất tại các khu vực miền núi. Đặc biệt hoa rất hay mọc tại sườn núi và những con dốc cao. Thạch thảo đã xuất hiện từ lâu đời và được ưa chuộng tại nhiều quốc gia như Hy Lạp hoặc Ý.

Thạch thảo cũng được phát hiện tại một số khu vực thuộc châu Á, nơi có khí hậu ôn hòa và mát mẻ. Vào thế kỉ 20, khi giao thương bắt đầu mở cửa giúp việc trao đổi hàng hóa giữa các khu vực được dễ dàng hơn, thạch thảo bắt đầu du nhập vào Việt Nam và được yêu thích rộng rãi.

Thạch thảo có nguồn gốc châu Âu, ưa khí hậu mát mẻ, thế nên Đà Lạt là vùng đất lý tưởng cho loài hoa này sinh trưởng và phát triển tốt. Với những khu vực khác, chúng ta vẫn có thể trồng thạch thảo trong vườn để trang trí theo ý thích. Tuy nhiên chất lượng và độ lớn của hoa, cũng như khả năng sinh trưởng và sức chống chọi sâu bệnh không thể so với hoa tại Đà Lạt.

Thạch thảo là một loài cây lâu năm, thân thảo, mọc thành cụm rậm rạp và có thể đạt đến chiều cao từ 30-60 cm khi trưởng thành. Phần rễ của thạch thảo dài, mọc sâu xuống đất để giữ cho cây đứng thẳng và dễ hút chất dinh dưỡng hơn.

Thân thạch thảo mọc thẳng, phân nhánh và có nhiều lá màu xanh đậm. Lá cây dài, thon, hinh lưỡi mác, có răng, bên trên có lớp lông mịn. Cánh hoa mỏng, thon dài, bung xòe và mọc đều thành vòng tròn quanh nhụy. Hoa thường có màu tím nhạt, hồng hoăc trắng. Nhụy hoa màu vàng.

Giai đoạn nở hoa đẹp nhất của thạch thảo là vào cuối màu thu, nên loài hoa này được xem là loài hoa báo hiệu mùa thu sắp qua đi. Hoa nở từ tháng 8 đến tháng 9, đôi khi có thể kéo dài đến tháng 10. Khi mùa thu qua đi cũng là lúc thạch thảo tàn úa.

Ý nghĩa của thạch thảo theo văn hóa và màu sắc

Loài hoa thạch thảo trong tự nhiên có ba màu chính là trắng, tím và hồng. Loài hoa có xuất xứ từ châu Âu này mang trong mình rất nhiều ý nghĩa, đặc biệt là về tình yêu và lòng biết ơn. Tùy theo hoàn cảnh sử dụng, thạch thảo sẽ mang những nét nghĩa khác nhau, nhưng chủ yếu vẫn là thể hiện tình yêu chung thủy và nét đẹp mỏng manh của người phụ nữ.

Thạch thảo có sự khác biệt về giá trị trong các nền văn hóa, và mỗi màu hoa cũng mang theo những ý nghĩa khác nhau. Việc hiểu rõ về những ý nghĩa này có thể giúp bạn chọn được màu hoa hợp lý trong từng trường hợp. Và cũng để hiểu thêm về những điều thú vị ẩn sau những biểu tượng của các nền văn hóa.

1. Ý nghĩa hoa thạch thảo theo văn hóa

Trong một số nền văn hóa, thạch thảo mang nhiều ý nghĩa liên quan đến tâm linh, sức mạnh và những điều huyền bí. Người xưa tin rằng loài hoa này có những sức mạnh đặc biệt về bùa chú và chữa bệnh, có thể bảo vệ con người khỏi những điều xui rủi và mang ý nghĩa tưởng nhớ về người đã khuất.

• Hy Lạp: Người Hy lạp cổ tin rằng thạch thảo có những tác dụng tâm linh thần bí, và đây là một loại nguyên liệu thường thấy trong các bùa chú của phù thủy và các vị thần. Thạch thảo được xem như một loại dược thảo đại diện cho phù thủy, bùa chú, khả năng chữa lành và xua tan ma quỷ. Người ta sẽ đốt hoa thạch thảo để ngăn cản tà ma, bảo vệ chủ nhà khỏi bùa chú có hại. Người Hy lạp cổ thường làm vòng hoa đội đầu bằng thạch thảo để cầu may mắn, và dâng loài hoa này lên các vị thần trong các buổi tế lễ.
• Anh và Đức: Người Anh và người Đức tin rằng thạch thảo sở hữu năng lực đặc biệt, một phép màu có thể ngăn cản điều xui xẻo, điềm gỡ và những thứ không sạch sẽ. Vì thế nhiều gia đình trồng thạch thảo trong vườn, trước sân, hay đặt những chậu thạch thảo trang trí trong nhà để cầu bình an và ngăn cản những thế lực xấu xa xâm nhập.
• Pháp: Thạch thảo tại Pháp có ý nghĩa là sự tưởng nhớ. Trong các cuộc chiến tranh có rất nhiều binh lính đã ngã xuống để bảo vệ đất nước, bảo vệ quê hương. Vì thế để tưởng nhớ công lao và tinh thần bất khuất của họ, người ta sẽ đặt lên mộ những đóa thạch thảo như lời tri ân sâu sắc.

2. Ý nghĩa thạch thảo theo màu sắc

Mỗi sắc hoa thạch thảo lại mang đến những cảm nhận riêng biệt cho người ngắm. Màu tím mộng mơ buồn man mác. Màu trắng tinh khôi trong sáng và thuần khiết. Màu hồng rực rỡ tươi vui nhưng cũng thật dịu dàng. Tất cả tạo nên sự đa dạng và rực rỡ cho một loài hoa đẹp như thạch thảo

Thạch thảo màu tím

Thạch thảo màu tím là loài phổ biến và được nhiều người yêu thích nhất. Không như những loài hoa khác nở rộ vào xuân và hè khi thời tiết ấm áp và tràn đầy ánh nắng, thạch thảo lại phô bày vẻ đẹp của mình vào thời điểm cuối thu, lúc những loài hoa khác đã tàn.

Vì thế thạch thảo tím tượng trưng cho tình yêu thủy chung, thầm lặng, không phô trương tranh giành với đời mà chỉ dành duy nhất cho người mình yêu. Thạch thảo tím nhẹ nhàng, mỏng manh nhưng cũng thật mạnh mẽ và chín chắn, bình dị như tình yêu chân thành dành cho người ấy.

Thạch thảo tím mang đến cảm giác mong manh, yếu đuối, như thể chỉ cần một cơn gió nhẹ thổi qua là tan tác. Tuy nhiên với đặc điểm mọc thành cụm, thạch thảo lại cũng vô cùng mạnh mẽ như tình yêu vững vàng chống chọi với bão táp.

Nếu muốn gửi đến người mình yêu lời hứa chung thủy, ước nguyện bên nhau trọn đời không chia lìa thì hãy tặng cho người ấy một bó thạch thảo tím. Sắc tím thạch thảo cũng tượng trưng cho sự dịu dàng, đằm thắm của người con gái, điều mà người đàn ông nào cũng mong muốn bảo vệ và che chở suốt cả cuộc đời.

Thạch thảo màu trắng

Ý nghĩa hoa Thạch Thảo trắng là sự tinh khiết, trong sáng và mong chờ hồi đáp trong tình yêu. Màu trắng luôn là màu sắc biểu trưng cho những gì thuần khiết và dịu dàng nhất, giống như một cô gái e ấp nhưng đầy mê hoặc. Nếu nhận được thạch thảo trắng, rất có thể người kia đang nói với bạn rằng, họ hy vọng tình yêu của cả hai sẽ thuần khiết như bó thạch thảo kia.

Ngoài tình yêu, thạch thảo trắng cũng thể hiện niềm tôn kính, sự tiếc thương và tình cảm thuần túy. Tại những nước châu Âu, thạch thảo trắng xuất hiện tại đám tang của những người lính hy sinh trong trong chiến tranh để bày tỏ sự tiếc thương, tự hào vì sự hy sinh của họ.

Trong đám tang những người thân thiết, thạch thảo trắng thể hiện sự lưu luyến, tiếc nuối và kính trọng dành cho người ra đi. Người ta thường thả những đóa thạch thảo trắng để chôn cùng quan tài, hoặc đặt hoa lên mô người đã khuất vào đám tang và ngày giỡ hàng năm như một sự tưởng nhớ.

Ngoài ra hoa thạch thảo màu trắng còn tượng trưng cho sự khiêm nhường và từ tốn. Màu trắng luôn tạo cho chúng ta một cảm giác thanh tao thoát tục, không tranh giành hay sân si với đời. Thạch thảo trắng là sự khiêm tốn, nhã nhặn của người quân tử và mang ý nghĩa tốt lành. Vì thế một số người thường đặt một chậu thạch thảo trắng trang trí với hy vọng mang đến may mắn.

Thạch thảo màu hồng

Hoa thạch thảo màu hồng tạo cảm giác vui vẻ và tràn đầy năng lượng, chính vì thế không ít người chọn loài hoa này để tặng cho người thân, bạn bè trong những dịp đặc biệt. Thạch thảo hồng sẽ thay cho những lời cầu chúc may mắn, an lành và thịnh vượng đến cho những người thân yêu. Chắc chắn khi nhận được một món quà đẹp và có ý nghĩa như vậy, người nhận hoa sẽ rất cảm động và vui mừng

Bạn cũng có thể dùng thạch thảo hồng để thể hiện sự yêu quý và lòng mến mộ dành cho một ai đó. Không nhất thiết là tình yêu, thạch thảo hồng có thể biểu hiện cho tình bạn chân thành, tình thầy trò thiêng liêng, hay tình cảm gia đình ấm áp. Thạch thảo hồng có thể dùng trong nhiều trường hợp và mang nhiều ý nghĩa tích cực khác nhau.

So với thạch thảo tím và trắng thì thạch thảo hồng ít gặp hơn, nhưng lại được nhiều người yêu thích chọn làm hoa chưng Tết. Màu hồng tượng trưng cho phúc lộc và sự may mắn vui vẻ, cùng lời cầu khấn một năm mới bình an hạnh phúc. Một bình thạch thảo hồng đặt trên bàn trà hoặc trang trí bàn ăn, kệ tivi sẽ là điểm nhấn nổi bật giúp không gian xung quanh tươi tắn và tràn đầy sức sống hơn.

Trong dịp Tết Nguyên Đán, ngoài đào và mai, bạn cũng có thể trang trí nhà cửa bằng thạch thảo hồng để tạo sự mới lạ, độc đáo cho không gian tiếp khách của gia đình. Giỏ hoa hay bình hoa trang trí đều là những lựa chọn hợp lý, tiết kiệm và thổi một luồng gió mới để chào đón năm mới đang đến.

Nên tặng thạch thảo vào những dịp nào?

Vì mang nhiều ý nghĩa nên thạch thảo có thể dùng làm quà tặng trong nhiều dịp khác nhau, từ sinh nhật, tân gia, lễ tốt nghiệp đến thăm bệnh hay đám tang. Bạn chỉ cần chọn màu hoa thạch thảo phù hợp cho từng dịp là đã có ngay món quà đẹp, có ý nghĩa và nhất là thể hiện được tình cảm của mình thông qua món quà.

• Tỏ tình: Bạn có thể dùng hoa thạch thảo tím để tỏ tình nếu người yêu thích loài hoa này. Thạch thảo tím mang theo thông điệp về tình yêu chung thủy, một lòng một dạ với người yêu, bất chấp mọi khó khăn vẫn không thể lay chuyển. Nếu muốn bày tỏ tình cảm của mình một cách chân thành, bạn có thể tặng cho người ấy bó thạch thảo tím thay cho lời tỏ tình.
• Sinh nhật: Tặng cho người yêu, bạn bè hay bố mẹ một bó thạch thảo tím hoặc hồng trong ngày sinh nhật cũng là ý tưởng không hề tệ. Hai loại thạch thảo này vừa thể hiện tình cảm, lòng kính trọng, mang ý chúc phúc, vừa có màu sắc tươi vui, rực rỡ nên rất thích hợp trong những ngày vui như sinh nhật.
• Dịp lễ đặc biệt: Những ngày như 20/11, 8/2, 20/10 hay Ngày của Mẹ thì hoa là món quà thông dụng và chất chứa nhiều tâm tư, tình cảm nhất. Các bạn có thể mua thạch thảo tặng cho thầy cô, bố mẹ, cô dì, chị em hay cho bạn bè, người yêu đều rất phù hợp. Lời khuyên cho các bạn là nên chọn thạch thảo hồng khi tặng mẹ, chị em hay bạn bè để mang ý nghĩa may mắn và hạnh phúc. Tặng cho người yêu thì có thể chọn thạch thảo tím để mang ý nghĩa tình yêu dài lâu.
• Chia tay tốt nghiệp: Thạch thảo cũng thường xuất hiện trong những dịp lễ tốt nghiệp, khi chia tay bạn bè và tạm biệt mái trường trước khi bước vào một giai đoạn mới của cuộc đời. Lúc này các bạn trẻ sẽ thích tặng nhau những bó hoa thạch thảo thay cho lời từ biệt, và cầu chúc những điều tốt đẹp nhất sẽ đến trong tương lai. Hoa thạch thảo có thể ép khô làm vật trang trí trong sổ lưu bút, hay dùng làm đạo cụ chụp ảnh kỉ niệm, nhằm lưu giữ những kỉ niệm đẹp đẽ trước khi ra trường. Đây cũng là dịp các bạn nam có thể dùng thạch thảo để tỏ tình, dũng cảm thể hiện tình cảm của mình trước khi chia xa.

• Tang lễ: Thạch thảo trắng là loài hoa phù hợp nhất trong tang lễ vì mang ý nghĩa thương tiếc, kính trọng dành cho người ra đi. Vì thế thạch thảo thường xuất hiện tại tang lễ, ngày động quan hay lễ tưởng niệm để tri ân, tưởng nhớ và cầu chúc những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với người đã khuất ở thế giới bên kia. Thạch thảo trắng còn thể hiện sự đồng cảm, chia sẻ nỗi đau và mất mát cùng gia đình.

Mỗi sắc hoa thạch thảo sẽ phù hợp với một dịp khác nhau. Vì thế bạn cần tinh ý lựa chọn đúng loại hoa phù hợp để không gây xấu hổ hoặc hiểu lầm. Hoa luôn là món quà ý nghĩa vì truyền tải nhiều thông điệp một cách nhẹ nhàng và tinh tế, vì vậy hoa chưa bao giờ là món quà lỗi thời.

Những cách cắm hoa thạch thảo đẹp

Thạch thảo có vẻ đẹp tinh tế, dịu dàng và đầy nữ tính rất thích hợp để cắm thành bình trang trí trong nhà. Nhưng quan trọng là nên kết hợp thạch thảo với những loài hoa nào, chọn loại bình gì cho phù hợp, cắm làm sao để hoa được nổi bật và hài hòa nhất. Đó là những vấn đề khiến không ít người bối rối. Trong phần dưới đây, hãy cùng tìm hiểu một số mẹo cắm hoa thạch thảo đẹp cần chú ý nhé.

• Chọn hoa kết hợp: Thạch thảo đẹp nhất là cắm một mình, hoặc kết hợp cùng vài nhánh dương xỉ để tạo điểm nhấn. Bạn có thể cân nhắc cắm hoa thạch thảo một màu, hoặc kết hợp trắng-tím hay hồng-trắng để bình hoa bắt mắt và sinh động hơn. Ngoài ra hoa thạch thảo không to, nên hãy kết hợp với những loài hoa nhỏ hơn như hoa bi trắng để không làm chủ thể bị lấn át. Hoa bi trắng có thể kết hợp cả với ba màu thạch thảo và đều cho ra những bình hoa rất đẹp.
• Chọn bình: Bình cắm hoa thạch thảo có thể là bình thủy tinh cao thẳng đứng, bình sứ trắng tròn hoặc vuông, bình sứ men xanh, giỏ đan,… Nếu dùng trang trí trong nhà thì tốt nhất nên chọn bình thủy tinh trong suốt, hoặc bình có màu tương phản với màu hoa để làm nổi bật chủ thể. Nếu bạn muốn đặt một chậu thạch thảo nhỏ ngoài vườn, hoặc dùng trang trí quán ăn quán cà phê theo phong cách cổ điển, đơn giản, gần gũi với thiên nhiên thì dùng giỏ đan cũng là một lựa chọn phù hợp.
• Chọn cách cắm hoa: Có hai cách sắp xếp giúp bình hoa thạch thảo đẹp hơn là cắm thẳng đứng để hoa hướng lên cao, hoặc sắp xếp các cánh cao thấp khác nhau để tạo thành dạng xòe, che kín phần thân bên dưới và phần miệng bình

Để có một bình hoa đẹp thì ngoài cách sắp xếp bố cục, chúng ta cũng cần chú ý một số yếu tố giúp hoa tươi lâu, có như vậy bình hoa mới duy trì vẻ đẹp lâu dài.

Đầu tiên là hãy chọn những đóa hoa tươi, khỏe, có đủ cành và lá, phần thân không bi hư hại hay úng nước, phần vát cắt còn xanh và không bị thâm đen. Trước khi cắm hoa cần cắt tỉa hết phần lá già, héo úa và bị dập úng để không làm hoa thối rữa. Tỉa bớt cành lá dư thừa cũng giúp cây tập trung chất dinh dưỡng nuôi hoa.

Bình cắm hoa cần được rửa sạch sẽ, tránh để lại cặn bẩn hoặc tàn lưu chất tẩy rửa vì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của hoa. Khi cho nước vào lọ thì cho nước sạch, nhiệt độ bình thường thả vào nước một chút giấm táo, chanh, một viên vitamin B1 hoặc Aspirin để giúp hoa tươi lâu, không bị khô héo.

Ngoài ra cần thay nước thường xuyên để cây hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn, tránh việc nước ứ đọng gây thối thân hoặc phát sinh vi khuẩn có hại. Đặt bình hoa tại nơi khô ráo, thoáng mát, thông gió. Không để cho ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào hoa, hoặc để bình hoa gần máy lạnh, tủ lạnh hoặc những nơi phát ra hơi nóng để tránh ảnh hưởng đến độ tươi mới của hoa.

Hoa thạch thảo là một loài hoa đẹp và chứa nhiều ý nghĩa đặc biệt. Nhiều người thích dùng hoa thạch thảo để trang trí phòng khách, phòng ngủ hay góc làm việc để thư giãn, xả stress sau những giờ làm việc và học tập căng thẳng. Thạch thảo cũng là món quà ý nghĩa trong các dịp lễ lớn và long trọng để gửi đến những người thân yêu nhất.