Hoa hải đường với ý nghĩa phú quý mãn đường (phú quý đầy nhà) là một loài hoa thường được trồng làm cảnh, hoặc dùng trang trí trong những ngày Tết đến xuân về. Hải đường mang nhiều ngụ ý tốt đẹp, và theo phong thủy thì loài hoa này có khả năng mang đến tài vận, may mắn cát tường cho người trồng. Hãy cùng tìm hiểu loài hoa này có những điểm gì đặc biệt khiến nhiều người ưa thích đến vậy. 

Phân biệt hải đường Việt Nam và hải đường Trung Quốc

Một số người sẽ nhầm lẫn loài hải đường Việt Nam (Camellia amplexicaulis) với hải đường Trung Quốc (Malus spectabilis) vì sự giống nhau trong tên gọi. Hoa hải đường xuất hiện trong Truyện Kiều của Nguyễn Du mà chúng ta vẫn thường đọc là loại hải đường Trung Quốc, vì bối cảnh truyện lấy từ thời nhà Minh, chứ không đề cập gì đến văn hóa Việt Nam.

Để phân biệt hai loại hoa này, chúng ta cần chú ý một số điểm sau:

• Danh pháp khoa học: Hải đường Việt Nam có danh pháp là Camellia amplexicaulis. Hải đường Trung Quốc có danh pháp là Malus spectabilis.
• Chi họ: Hải đường Việt Nam thuộc họ Chè Theaceae. Hải đường Trung Quốc thuộc họ Hoa hồng Rosaceae.
• Tên gọi trong tiếng Trung: Hoa hải đường Việt Nam trong tiếng Trung được gọi là 越南抱茎茶 (hoa trà Việt Nam). Còn để chỉ hoa hải đường Trung Quốc người ta dùng từ 海棠 (hải đường).

Có thể thấy rõ rằng đây là hai loài hoa hoàn toàn khác nhau. Trong bài viết này chúng ta chỉ đề cập đến hải đường Việt Nam và những ý nghĩa xoay quanh nó, chứ không nói về hải đường Trung Quốc để tránh gây nhầm lẫn.

Những điều cần biết về hoa hải đường

Hoa hải đường Việt Nam có tên khoa học là Camellia amplexicaulis, thuộc chi Chè Camellia và họ Chè Theaceae. Loài hoa này là loài thực vật bản địa của Việt Nam, xuất hiện từ lâu đời và được nhiều người ưa thích. Loài hoa này còn được gọi bằng những cái tên như sơn trà hay trà my. Hoa hải đường ở Việt Nam có nguồn gốc từ Tam Đảo, hiện nay được trồng nhiều tại miền Bắc và miền Trung, cụ thể là từ Lạng Sơn đến Thừa Thiên Huế.

Hải đường là thực vật hạt kín, thân gỗ với chiều cao trung bình từ 2-4 m. Hoa hải đường có nhiều cành nhành xum xuê rậm rạp. Lá to, dày, bề mặt nhẵn bóng và không có lông tơ. Lá hải đường thường có màu xanh đậm và phần mép lá có răng cưa.

Hoa hải đường là hoa đơn. Nụ hoa tròn, nhỏ, có màu xanh nhạt , thường kết nụ vào mùa thu và nở hoa vào mùa xuân. Hoa có hình chén với những cánh hoa tròn mọc úp vào bên trong, ôm lấy một bó nhị hoa màu vàng nằm chính giữa. Cánh hoa hải đường to, nhẵn mịn, có độ dày vừa phải, không quá mỏng hay quá dày. Hoa có 4 màu cơ bản là đỏ, hồng, trắng và vàng.

Hoa hải đường ưa thích khí hậu ẩm ướt, mát mẻ và đất phải nhiều chất dinh dưỡng thì mới phát triển khỏe mạnh được. Khi trồng cây cũng cần chú ý thoát nước tốt, chọn chỗ mát mẻ có mái che để lấy ánh sáng vừa phải, không làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây. Hải đường sinh trưởng khá chậm nên cần chú ý chăm sóc kỹ để có thể phát triển khỏe mạnh.

Người ta thường trồng hoặc nhân giống hải đường bằng cách gieo hạt hay chiết cành. Chiết cành là phương thức phổ biến hơn và mang lại tỉ lệ thành công cao hơn.

Ý nghĩa của hoa hải đường trong cuộc sống

Hải đường thường nở hoa vào dịp gần Tết và mang nhiều ý nghĩa về phong thủy, đặc biệt là về may mắn, tài lộc và sự thịnh vượng nên rất được ưa chuộng. Nếu cây được đặt đúng vị trí thì không chỉ có tác dụng trang trí làm đẹp cho không gian, mà còn mang đến vinh hoa phú quý và hạnh phúc cho gia chủ trong dịp năm mới.

1. Ý nghĩa theo phong thủy

Theo quan niệm của người xưa, vào dịp Tết đến xuân về mà trong nhà càng nhiều hoa màu đỏ thì càng may mắn. Hoa khai mãn đường (hoa nở đầy nhà) là dấu hiệu của mùa xuân, của may mắn. Và hải đường chính là một loài hoa đại diện cho những gì tốt đẹp nhất của một năm mới thịnh vượng, của phú quý mãn đường (phú quý đầy nhà).

Chữ “đường” trong tiếng Trung có một nghĩa là tòa nhà lớn, nhà chính, nơi dùng để tiếp khách hay thờ phụng của những gia đình giàu có và tầng lớp quý tộc. Vì thế hoa hải đường còn đại diện cho sự giàu sang, quyền lực và tài phú. Đây là những mục tiêu mà hầu như ai cũng mong muốn đạt được trong cuộc sống. Do đó hải đường thường được mua về trang trí trong nhà hoặc dùng làm quà tặng người thân, bạn bè vào mỗi dịp Tết Âm lịch với ngụ ý tốt lành.

Hải đường còn mang ý nghĩa về sự sum vầy hạnh phúc, và sự gắn bó của những thành viên trong gia đình. Mùa xuân là khoảng thời gian sum họp, để gia đình quay quần bên nhau chia sẻ những điều tốt đẹp nhất của năm mới. Hải đường tượng trưng cho tình cảm thiêng liêng của cha mẹ và con cái, cũng như sự đoàn kết gắn bó của anh chị em trong gia đình.

Hoa hải đường mang theo nhiều ý nghĩa tốt lành, nhưng phải đặt cây đúng vị trí phong thủy thì hải đường mới mang đến hạnh phúc và tài lộc. Dưới đây là một số vị trí trưng bày hải đường hợp lý mang đến nhiều phúc lộc mà bạn có thể tham khảo.

• Cổng chính: Đây là vị trí dễ nhìn thấy nhất và là nơi khí vận phải đi qua khi muốn vào nhà. Đặt hoa hải đường tại cổng chính có thể thu hút tài lộc và điềm lành vào nhà, cũng như ngăn cản những điều xui xẻo. Màu đỏ của loài hoa này cũng thu hút sự chú ý của mọi người, là biểu tượng cho sự giàu sang của gia chủ. Hải đường đặt trước cổng cũng có ý nghĩa đem đến điềm lành cho mọi người, chúc một năm mới an khang hạnh phúc.
• Mái hiên và trong sân nhà: Đây cũng là vị trí lý tưởng để đặt hải đường với ngụ ý thu hút và giữ lại may mắn tài lộc cho cả năm hạnh phúc. Mái hiên và sân nhà cũng là những khu vực đón khách nên có  thể mang đến may mắn cho những người đến thăm.
• Phòng khách: Bạn có thể đặt chậu hải đường trong phòng khách để mang đến không khí vui vẻ, tươi tắn trong dịp Tết đến xuân về. Màu đỏ của hoa mang đến phúc lộc và may mắn. Đặc biệt phòng khách còn là nơi tiếp khách, tụ hợp và sinh hoạt của gia đình nên đặt hải đường tại đây sẽ mang đến nhiều điềm may.
• Bàn thờ gia tiên: Bàn thờ gia tiên luôn là nơi chúng ta trưng bày những gì quý giá và mang ý nghĩa tốt lành nhất để tưởng nhớ tổ tiên ông bà. Đặt chậu hải đường lên bàn thờ ngày Tết không chỉ biểu lộ lòng hiếu thảo, sự kính trọng và nhớ ơn tổ tiên, mà còn cầu mong gia đìh có một năm mới an khang thịnh vượng, phúc lộc đầy nhà.

2. Ý nghĩa theo màu sắc

Ý nghĩa chung của hải đường là mang đến sự giàu sang và hạnh phúc cho gia đình. Tuy nhiên mỗi màu hoa hải đường cũng mang theo nhiều biểu tượng về tình yêu, tình bạn, phúc lộc và may mắn. Dựa trên những ý nghĩa dưới đây, các bạn có thể chọn loại hoa thích hợp làm quà tặng trong những dịp quan trọng.

Hoa hải đường đỏ

Hải đường đỏ là loài hoa mang đến phúc lộc, giàu sang và may mắn. Màu đỏ luôn là màu của những điều tốt đẹp. Vì thế trong những ngày cưới hỏi, sinh nhật, hay dịp Tết cổ truyền của dân tộc, chúng ta thường mua những món đồ màu đỏ về trang trí trong nhà để cầu mong hạnh phúc, bình an và những điều tốt đẹp nhất sẽ đến.

Hải đường đỏ trong ngày Tết cũng thế. Hải đường nở hoa vào mùa xuân, cũng giống như hoa mai hay hoa đào, đều mang ngụ ý tượng trưng cho một năm mới đang đến, cho sự chuyển giao của vòng tuần hoàn từ đông sang xuân với nhiều điều tốt lành đang chờ đợi.

Hải đường đỏ có thể dùng trang trí trong nhà hoặc bày lên bàn thờ tổ tiên để cầu mong năm mới an lành, tấn tài tấn lộc. Đặc biệt loài hoa này rất thích hợp với những người mệnh Hỏa, nhiều lửa nhiều may mắn.

Hải đường hồng

Hải đường hồng tượng trưng cho tình yêu lãng mạn và nhẹ nhàng. Màu hồng mang đến cảm giác được yêu thương và san sẻ, cũng như sự gắn kết giữa hai tâm hồn. Hải đường hồng còn tượng trưng cho nét đẹp của người con gái, cho tình yêu và sự ôn nhu dịu dàng cô gái dành cho người mình yêu.

Bên cạnh ý nghĩa tình yêu thì hải đường hồng cũng là biểu tượng cua sự may mắn, an lành trong dịp năm mới như hải đường đỏ. Hai màu hồng và đỏ là những gam màu nóng, mang đến sự phấn khởi hân hoan và nguồn năng lượng tích cực cho mọi người. Một chậu hải đường hồng với những bông hoa rực rỡ có thể giúp con người cảm thấy thư giãn, vui vẻ và tràn đầy năng lượng.

Hải đường trắng

Hải đường trắng tượng trưng cho sự trong sạch và thuần khiết. Đây cũng là biểu tượng cho sự khởi đầu mới, trút bỏ hết muộn phiền âu lo và những điều không may mắn của năm cũ để chào đón một năm mới tươi đẹp hơn. Hài đường trắng mang ý nghĩa bắt đầu lại từ đầu, là sự khởi đầu may mắn với nhiều cơ hội đang chờ đợi phía trước.

Hải đường trắng cũng là biểu tượng cho sự cao quý, thanh khiết và cho sức sống mạnh mẽ sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn. Hải đường trắng rất hợp với người mệnh Kim, giúp mang đến nhiều may mắn và tài lộc trong năm mới.

Hải đường vàng

Hải đường vàng là màu hoa mang ý nghĩa về sự lâu dài và trường thọ. Màu vàng mang đến nguồn năng lượng tích cực, sức khỏe và may mắn. Màu vàng cũng là màu của vàng bạc, của giàu sang, phúc lộc và may mắn. Có hải đường vàng trong nhà vào ngày Tết sẽ giúp thu hút tài lộc, mở ra nhiều cơ hội trong tương lai.

Hải đường vàng mang ý nghĩa về sự sinh sôi nảy nở, về sự hằn gắn các mối quan hệ. Hải đường vàng mang ý nghĩa đoàn kết, gắn bó, chia sẻ, giúp các thành viên trong gia đình quây quần và trải lòng để hiểu nhau hơn.

Với những ai mệnh Kim và mệnh Thổ thì nên trồng hải đường vàng trong nhà thay cho hải đường đỏ. Màu vàng hợp với mệnh Kim và mệnh Thổ, giúp bạn có một năm mới may mắn, tai qua nạn khỏi, may mắn dồi dào. Bạn cũng thể tặng cho bạn bè hay người quen hải đường vàng để cầu mong hạnh phúc và bình an trong dịp năm mới hoặc tân gia. Đây là món quà ý nghĩa, vừa đẹp lại vừa mang theo lời chúc tốt đẹp nhất đến với người nhận.

Cách trồng hoa hải đường nở đẹp

Hải đường thích hợp trồng nơi thoáng đãng, nắng vừa vì loài cây này ưa khí hậu mát mẻ. Hải đường sinh trưởng khá chậm nên khi trồng và chăm sóc cần sự nhẫn nại, chú ý quan tâm đến sự sinh trưởng và những bất thường của cây để kịp phòng ngừa, đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh. Khi trồng hải đường, chúng ta cần lưu ý một số điểm sau:

• Đất trồng: Đất trồng cây luôn phải tơi xốp, thoáng khí, thoát nước tốt để cây dễ thở và tránh ngập úng trong mùa mưa bão. Bổ sun đầy đủ chất dinh dưỡng như phân chuồng, phân hữu cơ, tro trấu hay các chất dinh dưỡng khác để cây con có đủ điều kiện phát triển. Nếu đất trồng có đù chất dinh dưỡng thì thời gian đầu không cần bón thêm phân cho cây để tránh cây bị ngộp vì quá nhiều dưỡng chất.
• Ánh sáng: Hải đường không chịu được ánh sáng quá gay gắt, hoặc nơi quá tối tăm ẩm thấp. Vì thế địa điểm lý tưởng để trồng cây là nơi có ánh sáng dịu nhẹ. Có thể dùng màn che để cản bớt cường độ ánh sáng, không cho ánh nắng chiếu trực tiếp lên hoa trong thời gian dài.
• Nhiệt độ: Cũng như nhiều giống khác thuộc họ Chè, hải đường ưa nhiệt độ mát mẻ nên sinh trưởng và phát triển mạnh tại những vùng cao thuộc khu vực miền Bắc và miền Trung hơn là miền Nam. Nhiệt độ tốt nhất giúp hải đường phát triển thuận lợi là tư 18 đến 27 độ C. Ban đầu Cây trồng sau 3-4 năm sẽ cho nhiều hoa đẹp.
• Độ ẩm: Hải đường không chịu được hạn mà là loài cây ưa ẩm trung bình. Chỉ nên tưới nước lượng vừa phải khi thấy phần đất bề mặt hơi se khô, như vậy sẽ đảm bảo cung cấp đầy đủ nước cho cây.
• Bón phân: Giai đoan bón phân tốt nhất là 1 tháng sau khi cây được trồng (với điều kiện đất trồng ban đầu có đủ chất dinh dưỡng). Những loại phân cần bổ sung cho cây bao gồm phân hữu cơ hoại mục, phân NPK, vôi, bánh dầu hoặc một số loại phân đặc hiệu khác để kích thích cây tăng trưởng và ngăn ngừa sâu bệnh.
• Tỉa cành: Tỉa cành là việc vô cùng quan trọng và không thể thiếu khi trồng và chăm sóc cây. Tỉa bớt những phần già và hư hại giúp cây phát triển khỏe mạnh, tập trung chất dinh dưỡng nuôi hoa để hoa nở đẹp và lâu tàn hơn. Nếu cây mọc quá cao cũng nên cắt ngắn để cây có độ cao vừa phải. Việc này giúp cây hạ thấp trọng tâm, khó gãy đổ hơn khi gặp mưa to gió lớn. Mỗi cành chỉ nên giữ lại những nụ to, đẹp và khỏe nhất, bỏ bớt những nụ hoa nhỏ để đảm bảo hoa nở đều, đẹp như yêu cầu.

• Bệnh thường gặp: Rệp phồng lá vào tháng 4-7 hàng năm, sâu đục thân, các loại nấm bệnh (do môi trường ẩm ướt, thiếu sáng lâu ngày) là những bệnh thường gặp ở hải đường. Khi gặp những vấn đề này cần đến ngay nơi bán thuốc phun cho cây cảnh để mua thuốc đặc trị. Ngoài ra cần quét nước vôi từ 2 đến 3 lần mỗi năm để hạn chế sâu bệnh tấn công.

Hải đường là một loài cây bản địa Việt Nam và được yêu thích từ xưa đến nay vì mang theo nhiều ngụ ý tốt đẹp. Hải đường nở báo hiệu mùa xuân đang về nên được ưa chuộng trang trí trong nhà, ngoài vườn, mái hiên, bàn trà phòng khách, hoặc đặt lên bàn thờ gia tiên để cầu mong một năm mới an lành và hạnh phúc.

Hải đường là biểu tượng cho tài lộc, phúc đức với hàm ý phú quý mãn đường, là biểu tượng cho một năm mới tấn tài tấn lộc và nhiều điều bình an đang đến. Ngoài ra có một điều không phải ai cũng biết, hải đường còn có khả năng chữa bệnh. Đây là một vị thuốc Đông y dùng để trị một số bệnh thường gặp. Hải đường có vị chua đắng, chuyên dùng để chữa các bệnh liên quan đến máu như xuất huyết, chảy máu cam, kinh nguyệt không đều, kiết lỵ,… rất an toàn và tốt cho sức khỏe.