Khi trời đất Hà Nội bước vào cuối xuân, đầu hạ, tiết trời vẫn còn vương vấn một chút se lạnh, mưa xuân, thì cũng là lúc mùa hoa sưa bắt đầu nở rộ. Những bông hoa trắng muốt trong trẻo mang một nét đẹp ngây thơ, trong sáng, thanh lịch, dịu dàng như những cô gái tuổi đôi mươi. Hoa góp phần tô điểm cho những ngõ ngách phố phường Hà Nội thêm phần lãng mạn, hấp dẫn.

Sự tích về chuyện tình loài hoa sưa trắng

Chuyện kể rằng, từ thời xa xưa có một cặp đôi trai gái trẻ yêu nhau đắm đuối, mong muốn được nên duyên vợ chồng. Thế rồi, khi đất nước có giặc ngoại xâm chàng trai phải lên đường ra trận đánh giặc. Trước khi ra đi, chàng trai có trồng một cây xanh ở trong vườn và dặn nàng rằng: “Nếu sau này khi cây lớn lên và trổ hoa màu đỏ thì chắc chắn ta sẽ về cưới nàng, còn nếu cây trổ hoa màu trắng thì có nghĩa ta đã chết và nàng hãy đi lấy chồng”.
 

Thế nhưng, bao nhiêu năm trôi qua vẫn không thấy bóng dáng người yêu quay về. Cũng trong ngần ấy năm, cây xanh chàng trồng trong vườn đã mọc lên cao và xanh tốt. Khi đến mùa xuân hoa đua nhau khoe sắc với một màu trắng tinh khôi. Nhớ lời người yêu dặn, nàng biết rằng chàng sẽ không bao giờ quay lại. Thế là nàng đau khổ, khóc than người yêu trong vô vọng.

Vì quá yêu thương chàng tha thiết nên nàng đã không đi lấy chồng mà cứ ở vậy. Thời gian trôi qua nàng nhớ người yêu đến hóa điên hóa dại. Người đời vẫn thấy nàng ngồi dưới gốc cây hoa trắng muốt khóc than chàng và cây hoa này được gọi là hoa sưa.

Hoa sưa có nguồn gốc xuất xứ từ đâu?

Hoa sưa được tìm thấy ở tỉnh Hải Nam của đất nước Trung quốc, cho đến hiện tại Việt Nam đã xuất hiện loài hoa này với số lượng khá nhiều. Tuy nhiên, hoa mang đặc tính thích hợp với khí hậu lạnh mát nên thường tập trung chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc nước ta, đặc biệt là Hà Nội. Còn khu vực miền Trung và miền Nam thì loài hoa này rất hiếm và cũng ít người biết đến.
 

Tên khoa học của loài hoa này là Dalbergia Tonkinensis Prain. Ngoài tên gọi là hoa sưa thì cây còn có khá nhiều cái tên khác như: Sưa hoa trắng, sưa Bắc Bộ, huê mộc vàng, hoàng hoa lê, cây trắc thối, hoàng hoa lý. Loài hoa này không chỉ mang vẻ đẹp tinh khôi, tô điểm cho không gian thêm phần hấp dẫn mà còn được dùng lấy gỗ, dược liệu chữa trị bệnh.

Đặc điểm cơ bản của hoa sưa

Hoa sưa thuộc họ thân gỗ nên chiều cao trung bình dao động trong khoảng 6 – 15m, tốc độ sinh trưởng ở mức tầm trung, chậm ra hoa chứ không giống các loài hoa thân thảo khác như hoa lay ơn, hoa dừa cạn, hoa ly…Thân cây được phân thành nhiều nhánh, tán xòe rộng che phủ cả một không gian.

Cành cây khi còn non sẽ có một lớp lông mịn màu vàng phủ ở ngoài, vỏ cây màu nâu vàng, màu xám tùy vào khí hậu thời tiết nơi cây sống. Cũng tùy thuộc vào năm tuổi của cây mà hai bên có nhiều vết nứt dọc thân cây khác nhau, nếu vết nứt càng nhiều thì cây đó có tuổi đời càng cao.
 

Lá cây sưa mọc cách điệu, dạng lá kép và giống hình lông chim. Mỗi lá lớn như vậy lại có nhiều lá chét mọc ra, trung bình khoảng từ 9 – 17 lá, nằm so le so với cành lá. Lá có hình bầu dục, phần đầu nhọn, chiều dài khoảng 5 – 9cm, rộng khoảng 3 – 5cm. Thông thường những lá nằm ở gần cuống sẽ có kích thước to hơn các lá nằm ở vị trí khác trên nhánh, đặc biệt loài lá này có mặt trên là màu xanh lá, nhưng ở mặt dưới lại có màu trắng độc đáo.

Hoa thường mọc từ phần nách lá, có một điều thú vị cho đến bây giờ các nhà khoa học vẫn chưa giải thích được đó chính là cây sẽ nở nụ hoa trước khi bắt đầu ra lá. Hoa thường mọc thành từng chùm, rủ xuống, hoa rất nhỏ chỉ khoảng 1 – 2 cm, mùi hương khá đặc trưng.

Hoa bắt đầu nở vào tháng 2 và nở rộ vào tháng 4 hàng năm, hoa sưa có hai màu cơ bản đó là màu trắng và màu vàng. Khi kết thúc mùa hoa nở thì cây bắt đầu cho quả. Quả của cây hoa sưa thường có hình trứng dẹp, dài, bên trong có 1 hoặc 2 hạt.

Ý nghĩa biểu tượng của loài hoa sưa

Loài hoa này không chỉ mang nét đẹp tinh khôi, dịu dàng, đằm thắm mà còn gắn liền với sự tích cô gái chờ người yêu ra trận. Nhưng cuối cùng chàng không về, nàng đau khổ khóc đến điên dại và quyết định ở vậy đến cuối đời không yêu thêm một ai. Qua đó, hoa mang ý nghĩa tượng trưng cho một tình yêu cao cả, tấm lòng chung thủy, sắt son, dù thế nào đi nữa thì cũng vẫn chờ đợi và nhớ về người yêu, mong một ngày người quay lại đoàn tụ và sống thật hạnh phúc.
 

Loài hoa này còn mang ý nghĩa may mắn, hạnh phúc và hy vọng nên cứ mỗi dịp trổ bông, mọi người thường lấy hoa để trang trí không gian nhà ở. Hoa còn gợi và lưu lại những cảm xúc, kỷ niệm đáng nhớ về tình gia đình, người thân, bạn bè và tình yêu đôi lứa.

Tùy vào cảm nhận và cảm xúc của mỗi con người mà hoa sưa trắng sẽ mang nhiều ý nghĩa khác nhau. Cũng là một khung cảnh hoa sưa thơ mộng nhưng có thể đem lại niềm vui hoặc nỗi buồn cho từng người. Có nhiều người khi ngắm hoa sưa sẽ cảm thấy tâm hồn thư thái, nhẹ nhõm, thoải mái trước những guồng quay tất bật của cuộc sống. Nhưng cũng có người lại có cảm giác buồn lòng, day dứt, nhớ về những kỷ niệm đau khổ một thời.

Vai trò của hoa sưa trong đời sống hàng ngày

Hoa sưa thường phân bố và phát triển mạnh ở khu vực phía Bắc nước ta, bởi vì ở đó có khí hậu thời tiết thích hợp với hoa. Loài cây này đóng góp khá nhiều công dụng trong đời sống hàng ngày, chẳng hạn như làm đẹp không gian, lấy gỗ, dược liệu chữa bệnh. Dưới đây là cụ thể những ứng dụng của hoa mọi người có thể tham khảo để nắm rõ hơn.

1. Làm đẹp không gian phố phường

Như đã nói ở trên, hoa sưa mọc nhiều ở các phố phường, ngõ ngách Hà Nội, vì vậy cứ vào mùa hoa nở rộ lại góp phần tô điểm, trang trí cho không gian thêm phần đặc sắc, hấp dẫn và lãng mạn hơn. Hoa thường nở vào tháng 3, lúc này đất trời đã bước vào cuối xuân, đầu hạ nhưng vì hoa sưa vừa đẹp vừa mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp nên được nhiều người sử dụng để chưng trong nhà.
 

2. Phục vụ đời sống con người

Ngoài làm đẹp cảnh quan phố xá thì hoa sưa còn có rất nhiều công dụng tuyệt vời trong đời sống phục vụ con người như:

• Thuộc loài cây thân gỗ cứng cáp, cao lớn, tán xòe rộng nên thường cho bóng mát để người dân nghỉ ngơi. Đồng thời lọc sạch không khí đem lại một không gian mát mẻ, thoáng đãng, sạch sẽ.
• Cây có rễ bám chắc và ăn sâu trong đất nên những khu vực gần bờ biển, trên vỉa hè cây sẽ giúp giữ đất, tránh xói mòn hiệu quả.
• Khi cây già đi, những cây có đường kính lớn, vân gỗ đẹp sẽ được cưa lấy gỗ phục vụ đóng các loại nội thất cao cấp trang trí nhà ở như bàn, ghế, tủ, giường, sập, làm vòng tay phong thủy.

 

3. Công dụng chữa bệnh của hoa sưa

Theo nghiên cứu thì loài cây này có công dụng kháng khuẩn tốt, hỗ trợ điều trị được nhiều chứng bệnh thông thường. Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây hoa sưa mọi người có thể tham khảo như:

• Làm trắng răng: Khi răng bị xỉn màu, chúng ta có thể lấy gỗ cây sưa nghiền thành bột mịn, pha với nước thành hỗn hợp sền sệt rồi dùng để đánh răng hàng ngày.
• Trị bầm tím: Trộn bột gỗ sưa với nước ấm rồi đắp trực tiếp lên những vùng bị đau nhức, bầm tím trên da.
• Bệnh ngoài da: Các chứng bệnh ngoài da như chàm, ghẻ lở, ngứa ngáy thì chúng ta có thể áp dụng bài thuốc từ cây hoa sưa. Tuy nhiên cần kết hợp thêm một số thành phần khác như diếp cá, hùng hoàng, trần bì, cam thảo, bán hạ, hoàng liên, axit salicylic để trộn và xoa đều lên vùng da bị bệnh.
• Chữa bệnh xương khớp: Người già thường bị sưng khớp, cứng khớp, đau khớp có thể dùng bột gỗ cây sưa trộn đều với dấm ăn rồi xoa bóp chỗ bị sưng đau, kiên trì thực hiện ít nhất 2 tuần để có hiệu quả cao.

 

4. Hoa sưa trở thành cảm hứng trong thơ ca

Loài hoa này mang một nét đẹp thanh tao, trang nhã vô cùng hấp dẫn, khi hoa bắt đầu nở rộ cùng mùi thơm quyến rũ, đặc trưng đã làm xao xuyến bao tâm hồn của những người yêu hoa, say hoa. Đặc biệt là những nhà thơ, họ sẽ lấy vẻ đẹp và mùi thơm của hoa để làm cảm hứng sáng tác thơ văn. Chính vì vậy trong thơ ca Việt Nam có rất nhiều bài thơ nói về loài hoa sưa này, chẳng hạn:

Em có thấy tuyết rơi?
Giữa mùa xuân Hà Nội
Nắng vàng hong góc phố
Sưa vẫn trắng tinh khôi!

(Trích 4 câu thơ trong bài thơ Hoa sưa – Tác giả Thanh Nhàn Trần)

Bật mí những cung đường ngắm hoa sưa đẹp tuyệt vời ở Hà Nội

Cứ khoảng tháng 3 dương lịch hoa sưa lại nở trắng cả một góc trời Hà Nội, hoa xuất hiện khắp mọi nơi, có thể là trong các con hẻm nhỏ, cũng có thể là ở ngoài phố xá đông vui. Nếu được đến tận hưởng và thưởng thức mùa hoa sưa đẹp nồng nàng, thời tiết se lạnh cuối mùa xuân ở Hà Nội cùng người thân, bạn bè, người yêu thì thật là tuyệt vời.

Một số cung đường ngắm hoa sưa trắng đẹp nao lòng người mà bạn có thể tham khảo khi đến Hà Nội như: Hoàng Diệu, Thanh Niên, Phan Đình Phùng, Trần Hưng Đạo, Phan Chu Trinh, Điện Biên Phủ, Hoàng Hoa Thám, khu vực hồ Giảng Võ, bên bờ hồ Hoàn Kiếm.
 

         

Hoa sưa không chỉ đẹp giúp tô điểm cho không gian thêm phần tươi thắm, sang trọng và lãng mạn mà còn mang nhiều ý nghĩa tượng trưng sâu sắc. Hoa có nhiều công dụng tuyệt vời trong đời sống con người nên được người dân ưa thích và quý trọng. Nếu có thể hãy trồng ngay một vài cây hoa trong vườn nhà để làm đẹp cho không gian sống, chắc chắn vào mùa hoa nở bạn sẽ thấy yêu đời, yêu cuộc sống hơn.