Hoa bồ công anh là một hình tượng quen thuộc khi nói về tình yêu trong sáng thuần khiết và sự nhớ nhung khắc khoải dành cho người ở phương xa. Bồ công anh cũng mang ý nghĩa khởi đầu mới khi những hạt bồ công anh đến một lúc nào đó sẽ bay theo gió và bắt đầu một hành trình mới của chính mình. Ngoài ra bồ công anh còn có giá trị trong cuộc sống và y học vì có thể dùng làm thức ăn và là một vị thuốc quý để chữa nhiều chứng bệnh.

Đôi nét về hoa bồ công anh

Hoa bồ công anh thuộc họ Cúc (Asteraceae) và là thực vật thân thảo. Loài này có tuổi thọ ngắn, thân đứng, lá xanh đậm, có răng cưa. Hoa mọc ở đầu cành, có kích thước to, màu vàng và có nhiều cánh mỏng.

Bồ công anh có khả năng tái sinh tốt. Những hạt bồ công anh màu trắng, có chứa túi phấn, nhiều hạt kết lại với nhau thành hình cầu. Khi có gió thổi đến, hạt bồ công anh theo gió phát tán đi khắp nơi, đến khi rơi xuống địa điểm phù hợp hạt sẽ nhanh chóng nảy mầm thành cây mới.

Nhờ khả năng phát tán theo gió mà bồ công anh có thể mọc tại bất cứ khu vực nào, dẫn đến việc loài hoa này có phạm vi phân bố rộng lớn. Một số nơi xem hoa bồ công anh là một loại cỏ dại xâm lấn và cần diệt trừ, vì khả năng sinh trưởng và phát tán của loài hoa này là quá nhanh.

Bồ công anh là tên gọi chung cho những loài thực vật có những đặc điểm nêu trên. Tuy nhiên những loài bồ công anh ở Việt Nam hiện nay có những khác biệt nhất định vì thuộc các chi khác nhau trong họ Cúc. Ba loại hoa bồ công anh được nhắc đến bao gồm:

• Lactuca indica thuộc chi Rau diếp (Lactuca): Đây loài bồ công anh phổ biến tại Việt Nam và thường dùng làm thuốc. Lactuca indica phân bố chủ yếu tại khu vực Đông Nam Á và các nước châu Á như Ấn Độ, Nhật Bản, Đài Loan, miền nam Trung Quốc và miền bắc Việt Nam. Lactuca indica thường mọc ven đường và sườn đồi nhiều nắng, thích khí hậu nóng ẩm.
• Elephantopus scaber thuộc chi Chỉ thiên (Elephantopus): Loài bồ công anh này còn được gọi là cỏ lưỡi mèo, phân bố chủ yếu tại vùng Đông Á, Đông Nam Á, châu Phi, Ấn Độ và Úc. Elephantopus scaber sinh trưởng tốt trong rừng mưa, ưa thích khí hậu nhiệt đới hoặc bán nhiệt đới.
• Taraxacum officinale thuộc chi Địa đinh (Taraxacum): Loài này còn được gọi là sư nha, hoàng hoa địa đinh hay bồ công anh Trung Quốc . Đây chính là loài hoa bồ công anh được gọi bằng cái tên Dandelion trong tiếng Anh. Taraxacum officinale sinh trưởng tốt tại nhiều vùng khí hậu, dù là ôn đới hay nhiệt đới.

Bồ công anh có thể dùng làm nguyên liệu trong ẩm thực như điều chế xiro, xào rau và sấy khô làm trà. Cách đầy hàng ngàn nằm người Ai Cập đã dùng bồ công anh để ủ rượu. Và ngày nay rượu bồ công anh vẫn được sản xuất để phục vụ cho những người yêu thích mùi vị đặc biệt của loài rượu này.

Ngoài ra loài cây này còn có nhiều tác dụng tuyệt vời trong y học. Đông y tận dụng mọi bộ phận từ hoa, thân, lá bồ công anh để điều chế thuốc chữa các bệnh như nhọt độc, viêm đường tiết niệu, dau dạ dày, hỗ trợ thanh nhiệt giải độc và ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư.

Ý nghĩa biểu tượng của bồ công anh

Bồ công anh có rất nhiều ý nghĩa biểu tượng và nổi bật trong đó là biểu tượng về tình yêu. Có truyền thuyết cho rằng bồ công anh có thể giúp bạn tiên đoán về người bạn đang thầm thương.

Đầu tiên, điều bạn cần làm là tìm một đóa bồ công anh với đầy hạt bên trên, sau đó hít một hơi thật sâu và thổi mạnh vào bông hoa. Nếu chỉ trong một hơi, bạn có thể thổi hết những hạt bồ công anh bay đi thì người kia sẽ chấp nhận tình cảm của bạn. Còn nếu thất bại thì đồng nghĩa với việc người ấy chưa sẵn sàng cho mối quan hệ của cả hai.

Bên cạnh đó bồ công anh còn tượng trưng cho sự nhớ thương và chờ đợi trong tình yêu. Truyền thuyết kể rằng nếu một cô gái nhớ người yêu ở phương xa, cô ấy chỉ cầm một đóa bồ công anh, sau đó nhắm mắt lại cầu nguyện, nhớ về dáng vẻ của người ấy, rồi thổi nhẹ để những hạt bồ công anh bay đi.

Gió sẽ mang theo nỗi nhớ trong bồ công anh để gửi thông điệp tình yêu đến chàng trai nơi xa. Vì thế bồ công anh là loài hoa cho tình yêu xa, cho nỗi nhớ da diết của những người yêu nhau nhưng không thể gần nhau. Nếu bạn và người yêu đang xa nhau thì cách để thể hiện nỗi nhớ mong hay nhất là gửi cho người ấy một bó bồ công anh.

Hoa bồ công anh cũng đại diện cho sự tự do, tâm hồn phóng khoáng và niềm hạnh phúc khi được sống đúng với mơ ước của bản thân. Những hạt bồ công anh tự do bay theo gió sẽ đâm chồi tại một nơi xa lạ để bắt đầu vòng đời mới.

Bồ công anh rất giỏi thích nghi, tựa như con người khi được tự do lựa chọn và trải nghiệm những điều mới mẻ. Dù không biết bản thân sẽ đi đến đâu, không biết sẽ đối mặt với những khó khăn gì nhưng luôn sẵn sàng thích nghi và đương đầu với thử thách. Đó là ý nghĩa mà loài bồ công anh muốn truyền tải.

Cũng vì thế mà người ta cũng xem bồ công anh là đại diện cho sức giống mãnh liệt và tinh thần kiên cường vượt qua nghịch cảnh. Hoa bồ công anh có màu vàng rực rỡ như ánh nắng mặt trời, đại diện cho tinh thần tích cực và những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Những hạt bồ công anh bay theo gió là những cơ hội mới, những trải nghiệm mới đang chờ đón phía trước.

Bồ công anh có rất nhiều hạt nên loài hoa này mang ý nghĩa về sự sung túc, giàu sang, thịnh vượng, con đàn cháu đống. Vì thế nhiều người dùng loài hoa này trang trí hôn lễ để cầu chúc cô dâu chú rể hạnh phúc, gia đình ấm êm. Ngoài ra khung cảnh bồ công anh bay theo gió rất đẹp và lãng mạn, phù hợp với không khí của một lễ cưới.

Đặc biệt, bồ công anh gắn liền với kỷ niệm ấu thơ của nhiều người. Một trong những trò chơi được trẻ con yêu thích là thổi những hạt bồ công anh và nhìn chúng bay bay theo gió. Trẻ con cũng được dạy rằng hãy ước một điều khi thổi bồ công anh. Điều ước ấy sẽ được gió gửi đến các thiên thần. Có thể nói bồ công anh là biểu tượng cho những ước mơ ngọt ngào, đáng yêu và trong sáng nhất của những đứa trẻ.

Ứng dụng của hoa bồ công anh trong cuộc sống

Bồ công anh có thể dùng làm thức ăn và là một loại dược liệu giúp giảm viêm, tiêu sưng, hạ huyết áp, giảm cholesterol, điều trị viêm đường tiết niệu, giảm tắc núm vú và nhiều chứng bệnh khác. Bồ công anh có vị đắng ngọt, tính hàn. Hiệu quả điều trị bệnh của hoa bồ công anh đã được chứng minh từ lâu và mang lại nhiều kết quả tích cực.

Theo nghiên cứu của các chuyên gia dinh dưỡng thì bồ công anh chứ rất nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể như vitamin A, C, E, vitamin B6, beta carotene, canxi, kali, mangan, sắt, thiamine,… Vì thế bồ công anh được xem như một loại thực phẩm và sử dụng như một loại rau xanh bình thường.

Chúng ta có thể dùng thân bồ công anh làm salad, xào với tỏi hoặc chế biến và ăn như một loại rau bình thường. Hoa bồ công anh sấy khô dùng pha trà có tác dụng mát gan giải độc, hỗ trợ điều trị tiểu đường, huyết áp cao, béo phì, lợi tiểu và ngăn ngừa nhiễm trùng.

Bồ công anh là loại thảo dược quý chứa nhiều chất có lợi cho sức khỏe. Hoa bồ công anh dù làm thực phẩm hay thuốc đều có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, bảo vệ cơ thể, tiêu biểu phải kể đến như:

• Chống oxy hóa: Những hoạt chất có trong bồ công anh có khả năng làm chậm quá trình oxy hóa, hỗ trợ ức chế và phá hủy tế bào ung thư. Vì thế bồ công anh vẫn được nghiên cứu và sử dụng trong quá trình điều trị các bệnh ung thư. Những chất chống oxy hóa này tồn tại trong cả thân, lá và rễ của hoa.
• Cung cấp chất xơ cho cơ thể: Bồ công anh cung cấp nhiều chất xơ và khoáng chất cho cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa va giúp đường ruột khỏe mạnh hơn. Trong bồ công anh có chứa dược tính nên khi vào cơ thể, các chất này cũng hỗ trợ làm giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến chế độ ăn uống như béo phì hay sỏi thận.
• Chống nhiễm trùng: Bồ công anh có khả năng sát khuẩn, tiêu viêm và thường được dùng ngoài da. Ngoài ra việc dùng bồ công anh làm thực phẩm cũng có hiệu quả giảm viêm bên trong cơ thể.
• Mát gan giải độc và lợi tiểu: Loài hoa này có khả năng thanh lọc gan, loại bỏ độc tố có hại và giúp giải độc máu. Với những người bí tiểu hoặc có vấn đề về đường tiết niệu thì có thể dùng rễ bồ công anh làm thuốc. Bài thuốc Đông y chứa rễ bồ công anh có tác dụng chống nhiễm trùng đường tiết niệu và giảm nguy cơ ung thư bàng quang.
• Hỗ trợ điều trị tiểu đường: Hoa bồ công anh được ứng dụng nhiều nhất trong việc hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu nhờ khả năng kích thích quá trình sản sinh insulin. Những công dụng của loài hoa này trong điều trị tiểu đường vẫn đang được nghiên cứu.
• Giảm cholesterol trong máu: Bồ công anh có khả năng giảm lượng cholesterol trong máu, ngăn ngừa béo phì, tai biến mạch máu não, xơ vữa động mạch và nhiều bệnh khác.

Những giá trị mà bồ công anh mang lại không chỉ trong gói gọn trong văn hóa mà còn có cả y học. Bồ công anh là loài hoa đẹp đại diện cho tình yêu trong sáng, cho nỗi nhớ nhung của những con người yêu nhau như phải xa cách. Ngoài ra đây còn là loài dược liệu quý lành tính, tốt cho sức khỏe có thể dùng làm thực phẩm và điều chế thuốc chữa bệnh.