Hoa phượng – Loài hoa tượng trưng cho tuổi học trò ngây thơ trong sáng với biết bao nhiêu điều lý thú, hồn nhiên. Vào mùa hoa phượng nở rộ cũng là lúc xuất hiện của những chú ve gọi hè, báo hiệu một mùa hè nữa sắp đến, các em phải xa trường, xa lớp, xa bạn bè, thật lưu luyến, bịn rịn.

Tìm hiểu về sự tích hoa phượng đỏ

Khi nhắc đến hoa phượng đỏ chúng ta sẽ nghĩ ngay đến những đứa con hiếu thảo. Chuyện kể lại rằng, từ thời xa xưa ở một ngôi làng nọ có một người thầy dạy võ rất giỏi, vì vậy mà lớp học của ông lúc nào cũng đông học sinh. Nhưng do vợ ông mất sớm nên không có con nối dõi tông đường. Vì mong muốn có người bầu bạn, chia sẻ lúc xế chiều nên ông đã vào chùa và nhận 5 đứa trẻ mồ côi làm con.

Thời gian thấm thoắt trôi, cả 5 đứa trẻ ngày nào nay đã trưởng thành và trở nên mạnh mẽ, là những chàng thiếu niên trẻ khỏe, văn võ song toàn lại rất thương yêu cha già, anh em đoàn kết một lòng. Cuộc sống bình yên của người cha và 5 đứa con thật hạnh phúc và bình dị cứ trôi qua mỗi ngày.

Cho đến một ngày đất nước xuất hiện bọn giặc ngoại xâm hoành hành, tình thế loạn lạc, nhà Vua nghe tin người cha già võ công cao cường nên mời về luyện tập để chờ ngày đánh giặc. Thế nhưng ông lại không ngờ rằng mình đã bị bọn giặc hạ độc khiến đôi chân ngày càng đau và không chữa khỏi.

 

Lúc này tên giặc đắc chí và kéo quân đến ra vẻ ta đây đẩy ngã người cha già và nói rằng nếu muốn yên ổn thì hãy nấu một nồi thịt lợn 50kg và một nồi xôi gấc mang đến cho ta. Lúc này cả 5 đứa con đang ôn thi trên kinh thành nghe tin dữ của cha thì vội vàng quay về mà muốn xông ra trận giết giặc.

Nhưng người cha không đồng ý và muốn các con hợp tác thực hiện kế hoạch giết tên tướng quân kia bằng cách ngồi trong nồi nấu xôi. Như thời hạn, ông đã mang nồi thịt và xôi đến cho tên tướng giặc, nhưng thật không ngờ vừa bước vào cửa tên giặc độc ác đã phóng đao đâm trực tiếp vào bụng ông khiến ông đau đớn ngã quỵ.

Lúc này, 5 người con nấp ở bên trong không thể nào nhịn được nữa mà bay ra giết chết tên tướng. Quân giặc mất đi thủ lĩnh nên bỏ chạy tán loạn, đất nước được giải phóng, thoát khỏi sự lầm than. Nhưng người cha đã không còn nữa, 5 người con mang xác cha về chôn tại gốc cây cạnh nhà.

Lúc làm lễ tang, cả 5 người con trai đều mặc quần áo màu đỏ mà khi còn sống cha đã tặng chúng. Sau này khi về già cả 5 đứa con lần lượt ra đi, ở xung quanh mỗi ngôi mộ đều xuất hiện 5 cái cây màu xanh to lớn, tỏa bóng rợp trời, đặc biệt là vào ngày giỗ người cha cả 5 cái cây đều nở hoa màu đỏ rực tươi thắm và được người dân đặt tên là cây phượng vỹ, tượng trưng cho những cậu học trò hiếu thảo với những bậc sinh thành có công nuôi dưỡng.

Nguồn gốc, xuất xứ của hoa phượng

Hoa phượng là loài hoa có nguồn gốc từ quốc đảo Madagascar thuộc Pháp, là loài hoa mọc dại ở các cánh rừng, rau một thời gian vì màu sắc rực rỡ, đẹp mắt nên đã được nhân giống làm cây trồng. Hoa phượng thuộc họ Caesalpiniaceae, tên khoa học của nó là Delonix regia.

Ở Việt Nam, hoa phượng xuất hiện vào cuối thế kỷ 19 bởi những người Pháp, khi họ sang nước ta sinh sống đã mang theo hoa phượng để trồng. Cho đến nay phượng xuất hiện trên khắp các tỉnh thành ở 3 miền Bắc – Trung – Nam, tuy nhiên nhiều nhất vẫn là Hải Phòng, Hà Nội, Đà Nẵng, Sài Gòn.

Trước đây hoa phượng chỉ có một màu đỏ rực rỡ, nhưng về sau được nhân giống nên hoa có thêm màu vàng, màu tím, màu trắng, màu đỏ cam rất đẹp mắt. Hoa không chỉ được dùng để trang trí làm đẹp không gian mà còn được dùng để lấy gỗ, chắn gió, làm dược liệu chữa bệnh.

Đặc điểm cơ bản của hoa phượng đỏ

Hoa phượng hay còn được gọi với nhiều cái tên khác nhau như hoa phượng đỏ, hoa phượng vỹ, hoa học trò. Phượng thuộc loài cây thân gỗ to, chiều cao trung bình có khi lên tới 20m, cây phân thành nhiều nhánh chắc chắn, vỏ ngoài không quá sần sùi cũng không láng bóng.

Tán lá rộng, tỏa ra bao trùm của một góc sân, lá thường mọc thành từng bản to, từ nhánh chính mọc ra nhiều nhánh phụ hình giống chiếc lông chim, trên đó có các lá nhỏ li ti mọc so le nhau, màu xanh tươi sáng.

Phần rễ cây phượng rất chắc chắn, bao gồm rễ chính đâm thẳng xuống dưới lòng đất để hút chất dinh dưỡng cho cây và xung quanh là nhiều các rễ phụ khác. Những cây lâu năm, to lớn thường có bộ rễ xù xì lồi lên phía trên cả mặt đất.

Hoa phượng có 5 cánh, khá to, mỏng manh, mềm mịn như nhung, trông giống hình con bướm, trong đó 4 cánh có màu đỏ tươi còn một cánh còn lại mọc thẳng, đồng thời xuất hiện thêm các vệt trắng, loang lổ nhưng lại tạo điểm nhấn cho bông hoa. Hoa thường ra từng chùm, một chùm như vậy có rất nhiều bông nhỏ, hoa nở vào khoảng cuối tháng 5 đầu tháng 6, khi bước vào hè trên sân trường những chùm phương vĩ đỏ rực vô cùng bắt mắt và hấp dẫn.

Ở giữa bông hoa sẽ có nhụy hoa dài và hơi cong, hình bầu dục, quả phượng rất to, dài nhìn giống như thanh kiếm. Khi xanh sẽ có màu xanh lá cây, khi chín sẽ có màu nâu hoặc đen, rất cứng, khó bẻ gãy bằng tay, bên trong có nhiều hạt nhỏ, trông như hạt bồ kết.

Tuy là loài cây thân gỗ, gốc cây to nhưng so với các loài thân gỗ khác như hoa mai, hoa đào thì hoa phượng có thời gian sống trung bình không cao bằng những loài hoa này. Chỉ đạt khoảng 40 năm, khi già cỗi phần gốc sẽ bị mục rỗng, nấm mốc và dễ bị gãy đổ.

Ý nghĩa sâu sắc của hoa phượng vỹ

Không chỉ mang trên mình một vẻ đẹp rực rỡ cháy bỏng mà hoa phượng còn mang nhiều ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, đặc biệt là gắn liền với kỷ niệm tuổi học trò.

1. Loài hoa của tuổi học trò

Hoa phượng đẹp, ngây thơ và đã được đưa vào thơ ca, những bài thơ, khúc hát chất chứa bao nỗi niềm của những cô cậu học trò đáng yêu tinh nghịch.

Giữa tháng năm, hè đã về rồi đó

Cuốc kêu vang, con Tu hú gọi bầy

Cánh phượng hồng khiến lòng lại ngất ngây

Chút xao xuyến giờ chia tay đã điểm

Chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng.

Bài thơ – Nỗi Buồn Hoa Phượng

Khi thấy hoa phượng nở cùng với những chú ve kêu râm ran là lúc báo hiệu mùa hè sắp đến, sắp kết thúc một năm học, các em học sinh sẽ phải tạm xa nhau trong 3 tháng hè, nhưng với những bạn cuối cấp lại bịn rịn, nhớ thương không nỡ rời xa ghế nhà trường, không nỡ chia xa thầy cô, bạn bè.

Mới ngày nào còn ngồi trên ghế đá cùng những đứa bạn quậy phá, nghịch ngợm mà giờ đây đã phải xếp sách bút tạm thời chia tay nhau, chuẩn bị hành trang bước qua quãng đời sinh viên đầy khó khăn, thách thức ở phía trước.

Tuổi học trò đẹp nhất là những lúc cả đám cùng nhau tụ lại nhặt những cánh phượng còn tươi ép vào trang giấy thành hình những chú bướm đáng yêu rồi tặng cho nhau làm quà kỷ niệm. Có nhiều bạn dành cho nhau tình yêu tuổi học trò đẹp đẽ nhưng phải chia xa nên lưu luyến, thậm chí đau khổ và tiếc nuối vô cùng.

Có thể nói tuổi học trò là lứa tuổi đẹp nhất, hồn nhiên trong sáng nhất, dù xa rồi những kỷ niệm ngày xưa, nhưng mỗi khi nhìn ngắm lại chùm phượng vỹ thì trong lòng lại trào dâng bao cảm xúc lạ kỳ, muốn quay về nơi đó, nơi có biết bao khát khao, hy vọng và hoài bão.

2. Loài hoa của tình yêu thủy chung

Ngoài màu đỏ đặc trưng thì hoa phượng còn có nhiều màu sắc tuyệt đẹp khác như cam, vàng, trắng, tím. Đặc biệt là màu tím, màu của sự chung thủy và thể hiện tình yêu đôi lứa lãng mạn, đẹp đẽ, thơ mộng, khi nhìn phượng tím lại gợi nên những nỗi nhớ thương xa xăm về người ấy mà không sao diễn tả hết bằng lời nói.

Tuy có màu sắc, cánh hoa và hình dáng khác xa so với phượng đỏ nhưng phượng tím cùng chung họ hàng với hoa phượng vỹ. Loài hoa này phân bố nhiều nhất ở vùng Đà Lạt, cứ mỗi độ hoa nở mọi người lại trầm trồ vì những cung đường trải đầy cánh hoa tím vô cùng lãng mạn tuyệt vời, khiến bao người phải ngẩn ngơ trước vẻ đẹp nên thơ như vậy.

3. Ý nghĩa hoa phượng trong phong thủy

Hoa phượng thích hợp với những người mang mệnh hỏa chẳng hạn như sơn đầu hỏa, tích lịch hỏa, lư trung hỏa, phú đăng hỏa…vì vậy những người này có thể chọn trồng hoa phượng trong vườn nhà hoặc chưng bình hoa phượng trong phòng khách để mang lại may mắn, bình an.

Ngoài việc chọn hoa thì gia chủ cũng nên chọn chậu sao cho thích hợp thì mới đem lại ý nghĩa và hiệu quả cao. Mọi người nên chọn chậu hình kim tự tháp hoặc những chậu có góc nhọn sẽ thích hợp với người mệnh hỏa. Còn những chậu có hình kiểu cách, uốn lượn không nên chọn vì nó tượng trưng cho nước, mà nước thường kỵ với lửa.

Những công dụng tuyệt vời của hoa phượng

Hoa phượng là loài cây không chỉ mang những cánh hoa đủ sắc màu hấp dẫn mà còn có thân hình cao lớn, to khỏe nên ngoài công dụng trang trí thì còn được dùng để khai thác gỗ, chắn gió hoặc cũng có thể được dùng để chữa bệnh. Một số ứng dụng cụ thể của hoa phượng chúng ta có thể tham khảo thêm như:

• Loài hoa này cao to, cho bóng mát rợp trời nên thường được trồng để trang trí và tạo cảnh quan cho các công trình công cộng như trường học, đường phố, vỉa hè, công viên, khu đô thị.
• Ngoài ra, tùy theo sở thích của mỗi người mà hoa phượng có thể được trồng trước nhà ở vừa mang tính chất trang trí vừa tạo bóng mát rất tuyệt vời.
• Cây phượng vỹ không chỉ mọc cao, tán rộng, thân cây to mà còn bám rễ chắc chắn xuống dưới lòng đất nên có tác dụng chắn gió, đặc biệt là những vùng gần biển, gần đường để chắn bụi bặm, cát bay, vào mùa mưa bão còn được dùng để gia cố các đồ vật hay các cây cối xung quanh tránh ngã đổ.
• Những cây phượng cổ thụ có tuổi đời hàng chục năm sẽ có đường kính lớn, vân gỗ đẹp, chắc chắn nên được dùng để khai thác lấy gỗ ứng dụng trong các ngành nghề xây dựng, dùng để đóng các loại nội thất, đồ gia dụng phục vụ đời sống hàng ngày.
• Cây phượng được nhân giống tạo ra cây con để phục vụ trồng làm cảnh và nhiều mục đích khác, vì vậy việc làm này đem lại một nguồn lợi nhuận khá ổn định cho người làm vườn.
• Trong y học vỏ và thân cây phượng được dùng để chữa trị chứng sốt rét, đầy bụng, hạ huyết áp, hạ nhiệt, phong tê thấp. Đặc biệt tinh dầu cây phượng được dùng để xoa bóp tay chân hoặc các khớp giúp giảm căng thẳng, đau cơ hiệu quả.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây phượng đỏ

Loài hoa này thường rất dễ trồng, nhưng lại phát triển lâu chứ không như các loài hoa thân cỏ, thân thảo khác như hoa cúc, hoa thược dược, hoa lay ơn. Từ hạt giống, nảy mầm, trở thành cây con, phát triển thành cây lớn và ra hoa mất khoảng vài năm.

Đầu tiên chọn các hạt giống đã chín hẳn, có màu đen, mập mạp, ngâm trong nước ấm khoảng 12 tiếng để giúp hạt nhanh nảy mầm. Sau đó vớt ra cho vào một miếng vải sạch quấn lại và ủ cho đến khi nứt vỏ.

Chuẩn bị một luống đất mềm mịn, đủ độ ẩm rồi cho hạt vào đó để ươm mầm cây giống hoặc cũng có thể ươm vào bầu đất đóng sẵn. Không nên đặt hạt giống quá sâu dưới lòng đất vì rất khó nảy mầm, có thể dùng một ít lá khô hoặc rơm rạ phủ nhẹ lên luống đất.

Trung bình sau khoảng một tuần thì hạt nảy mầm và chúng ta nên loại bỏ lớp rơm rạ trên mặt để cây phát triển. Trong lúc chờ đợi cây cao lớn thì nên đào hố sẵn trước đó khoảng vài tuần đến một tháng, hố sâu và rộng khoảng 60cm, cho các loại phân hữu cơ, chất dinh dưỡng xuống trộn đều và ủ trong đó.

Khi cây đủ độ lớn, xuất hiện các lá nhỏ hoàn thiện thì bạn có thể bứng cây và đem qua hố để trồng. Nên dùng dụng cụ đào đất để bứng cây qua (trường hợp không có bầu cây), nhằm đảm bảo cây sống khỏe, không nên nhổ vì sẽ làm mất phần đất dưới gốc cây sẽ rất dễ chết.

Đặt nhẹ cây xuống hố và nén đất lại, có thể cắm cọc xung quanh để cố định cây phòng ngừa những lúc mưa gió làm ngã đổ. Nên tưới nước đều đặn để cung cấp đủ độ ẩm cho cây phát triển, bón thúc thêm phân, lân, đạm để cây đủ chất dinh dưỡng ra hoa nhanh hơn. Cây phượng thường xuất hiện các loại sâu đục thân và sâu ăn lá nên trong quá trình chăm sóc nếu thấy chúng thì nên giết chết hoặc cũng có thể phun thuốc trừ sâu để diệt tận gốc.

Có thể nói, hoa phượng là loài hoa gắn liền với tuổi học trò mà bất kỳ ai cũng đã từng một thời trải qua. Hoa chất chứa bao nhiêu niềm vui, nỗi buồn, kỷ niệm đẹp đẽ của các cô cậu học trò tinh nghịch, quậy phá. Để rồi năm tháng trôi đi, mỗi khi nhìn thấy hoa phượng lại trào dâng trong lòng bao nỗi niềm cảm xúc khó tả.